Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»
жүктеу/скачать 21,72 Mb. Pdf көрінісі
|
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-
- Бұл бет үшін навигация:
- 9.10. 9.26- сурет 9.27- сурет ТІЗБЕКТЕЙ ЖӘНЕ АРАЛАС ҚОЗАТЫН ГЕНЕРАТОРЛАР
| 9.10.
9.26- сурет 9.27- сурет ТІЗБЕКТЕЙ ЖӘНЕ АРАЛАС ҚОЗАТЫН ГЕНЕРАТОРЛАР Тізбектей қозатын генераторда зәкір тізбегі қозу орамасымен тізбектей жалғанған, сондықтан жүктеме, зәкір және қозу токтары бірдей болады (9.26 - сурет). w тіз қозу орамасында орамдар саны аз және ол үлкен қималы сыммен жасалады. Тізбектей қозатын генератортың бос жүріс сипаттамалары жоқ, себебі ажыратылған жүктеме тізбегінде қозу тогы жоқ. Реттеуші сипаттама да жоқ. Генератордың айналу жиілігінің номиналды мәні n = n ном кезіндегі сыртқы сипаттамасы 9.27- суретте келтірілген. R ж жүктеме кедергісі бар қабылдағышты генератор шықпаларына қосқан кезде соңғысы өздігінен қозады (9.9 - бөлімшені қараңыз). Генератор кернеуі жүктеме тогы, сәйкесінше қозу тогы ұлғайған кезде әуелі ұлғаяды, одан кейін азаяды. Бұл генератордың магнит тізбегінің қанығуымен, зәкір реакциясының ұлғаюымен және зәкір мен қозу орамаларында кернеудің төмендеуімен түсіндіріледі. Тізбектей қозатын генераторлар кернеуінің тұрақсыздығына байланысты арнайы жағдайларда ғана қолданылады. Аралас қозатын генератордың сәйкесінше орам саны көп және аз параллель w пар және тізбектей w тіз қозу орамасы болады (9.28 - сурет). Екі орама да басты полюстерде орналасады және сәйкес қосылады. 271 9.29- сурет 9.28- сурет Жүктеме тогы ұлғайған кезде тізбектей қозу орамасының МҚК - і, басты полюстердің магнит ағыны және Е з ЭҚК - і ұлғайып, зәкір орамасындағы кернеудің төмендеуі мен оның реакциясы ұлғаюының орнын толтырады. Қозу орамалары генератордың сыртқы сипаттамасы бос жүріс режиміндегі n = n ном зәкірдің номиналды айналу жиілігінде және номиналды жиілікте номиналды кернеуге сәйкес келетіндей етіп есептеледі (9.29 - суре, 1 - тәуелділік). Тізбектей ораманың орамдар саны ұлғайған (азайған) кезге сыртқы сипаттама 2 - тәуелділік ( 3 - тәуелділік) түрінде болады. Аралас қозатын генераторлар шағын қуатты электр энергиясының автономды көздері ретінде пайдаланылады. Мұндай генераторларды жалпы желіге қоспаған дұрыс. Бастапқы қозғалтқыштың қуаты кездейсоқ азайған жағдайда зәкірдің айналу жиілігі және оның орамында индукцияланатын Е з. ЭҚК - і азаяды, оның мәні желі кернеуінен аз болуы мүмкін. Бұл тізбектей қозу орамасында ток бағытының өзгеруіне, басты полюстердің магнит ағынының және бастапқы қозғалтқыш білігіндегі тежеу моментінің азаюына, сондай - ақ процесс үдеген жағдайда ауыр аварияларға әкеледі. Кейбір қабылдағыштардың жұмыс жағдайы – кернеудің үлкен ауытқуларында токтың тұрақтылығы болып табылады. Мысалы, прожекторлық және дәнекерлегіш қондырғылар. |