315
(11.3)
Статикалық тежеу моменті қозғалтқышқа қатысты сыртқы
механикалық энергия көздерімен туады (мысалы, жүкті
көтеру не
түсіру) және оң мәнге ие.
(11.1) моменттер теңдеуіне кіретін шама:
М
дин
= (
J
қз
+
J
жт
)d
Ω
қз
/dt
(11.2)
қозғалтқыш білігіне келтірілген қозғалтқыш роторын (зәкірін) қоса,
жетектің
динамикалық моменті
деп аталады. Ол жетек қозғалысы
тездеген (тежелген) кезде оң (теріс) мәнде болады.
Жұмыс машинасының орындаушы
органының қозғалысы
Ω
ж.м
бұрыштық жылдамдығымен айналған кезде оның
М
с
кедергідегі
статикалық моменті мен инерция моментін
қозғалтқыш білігіне
келтіру қуаттар теңгерімі және кинетикалық энергиялар негізінде
жүзеге асырылады (ɳ
-
беріліс ПӘК
-
і):
яғни
Сол сияқты жұмыс машинасы орындаушы органының ʋ
ж.м
сызықтық жылдамдықпен ілгерілемелі
қозғалысы кезінде оның
F
к
кедергі күші мен
m
ж.м
салмағын қозғалтқыш білігіне келтіру қуаттар
теңгерімі және кинетикалық энергиялар негізінде жүзеге асырылады:
(11.4)
яғни
Айналмалы дененің
инерция моменті оның
k
бөліктерінің
m
к
салмағының айналу осьі бөлшектерінен г
к
қашықтық
квадратына
көбейтінділерінің қосындысына тең.