Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет48/225
Дата24.11.2023
өлшемі21,72 Mb.
#193387
түріОқулық
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   225
Байланысты:
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-

Өлшеу түрлері
. Нәтижені алу әдісіне қарай тікелей, жанама 
және бірлескенөлшеулер деп бөлінеді. 
Тікелей 
өлшеу кезінде өлшенетін шаманың мәні, межесі сәйкес 
бірлікте градуирленген, құрал
-
жабдық көрсетулерімен анықталады.
Жанама 
өлшеу кезінде өлшенетін шаманың мәні, оның өзі 
белгілі тәуелділіктермен байланысқан, басқа шамаларды тікелей 
өлшеуден алынған нәтижелер бойынша есептелінеді. Мысалы, 
R = 
U/I
Ом заңы бойынша тұрақты
ток тізбегіндегі резистор кедергісін 
өлшеу, 
I
тогы мен
U
кернеуін өлшеу негізінде жүргізіледі

Бірлескен өлшеу кезінде, өлшенетін шаманың мәні байланысты 
болатын, шамаларды тікелей немесе жанама өлшеуден нәтижесі 
алынады. Мысалы, Ом заңы бойынша электр кедергісінің 
температуралық коэффициентін өлшеу,
ток пен кернеуді әртүрлі 
температуралық жағдайларда тікелей өлшеуге негізделген. 
Өлшеу әдістері
. Өлшеу құралдарын қолдану амалларына қарай 
өлшеу әдістерінің екі топқа ажыратады: тіке бағалау және 
өлшеммен салыстыру

Өлшенетін шаманың мәнін
 
тіке бағалау әдісі,
көрсететін 
құралдың өлшемі көмегімен алдын ала градуирленген межесі 
бойынша тіке санақ бастаумен анықталады.
Өлшенетін шаманың мәнін
 
салыстыру әдісі, 
өлшеммен қайта 
жаңғыртылатын аттас шаманың мәнімен салыстырылады. Нөлдік 
және дифференциалдық салыстыру әдістері деп бөлінеді. Бірінші 


132
5.2. 
әдіспен өлшем мәні өлшенетін шаманың мәніне
дейін реттеледі, ал 
жоғары сезімталдыққа ие өлшеу аспабы көмегімен тепе
-
теңдігі 
бекітіледі. Екінші әдіспен өлшенетін шаманың мәні өлшем мәнімен 
толығымен теңдестірілмейді, ал олардың мәндерінің айырымы тіке 
санақ жүргізу арқылы өлшенеді.
Салыстыру әдістері және олардың негізінде жасалынған өлшеу 
құралдары жоғары дәлдікке ие.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   225




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет