Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»
жүктеу/скачать 21,72 Mb. Pdf көрінісі
|
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-
| 7-
тарау ТРАНСФОРМАТОРЛАР ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР Статикалық, яғни жылжымалы бөлшектері жоқ, кернеу мен ток айнымалыларының параметрлерінің бір мәндерін сол жиіліктегі басқа мәндерге түрлендіруге арналған, электрмагниттік құрылғыны трансформатор деп атайды. Трансформатор ортақ магниттік ағынға ие екіден кем емес электрлік оқшауландырылған (автотрансформаторын есептемегенде) орамдардан тұрады. Көптеген трансформаторлардағы индуктивті байланысын күшейту және құйынды токтардың әсерін азайту үшін орамдары, электротехникалық болаттан жасалынған табақтардан тұратын, магниттік өткізгіште орналастырылады ( 7.1- сурет ). Энергия көзіне (қабылдағышына) жалғанған трансформатор орамы бірінші реттік ( екінші реттік ) деп аталады. Сәйкесінше бірінші ретті (екінші реттік) орамға жататын барлық шамалар да, бірінші реттік ( екінші реттік ) деп аталады және олардың әріптік белгілерінде 1 (2) индекстері болады. Егер траснформатордың бірінші ретті U 1 кернеуі екінші ретті U 2 кернеуінен аз (үлкен) болса, онда трансформатор арттырушы (азай- 7.1- сурет 174 7.2- сурет 7.3- сурет тушы ) деп аталады. Кернеу мәндері бойынша жоғары кернеу (ЖК) орамдары және төменгі кернеу (ТК) орамдары деп ажыратады. Бір фазалық ( бір фазалық токтар тізбегі үшін) және үш фазалық ( үш фазалық тізбектер үшін) трансформаторлар деп бөледі. Үш фазалық трансформаторда бірінші және екінші реттік орамдар деп сәйкесінше бір кернеудің үш фазалық орамдарының жиынтығын атайды. 7.2 - суретте бірфазалының, 7.3 - суретте – үш фазалық трансформаторлардың белгілері көрсетілен Трансформатор қалқанында толық қуаттың, жоғары және төменгі кернеудің, токтардың, жиіліктердің номиналды мәндері*, және де фазалар саны мен олардың жалғану схемалары көрсетілген. Үлкен қуатқа ие трансформаторлар үшін жұмыс істеу тәртібінің қосымша сипаттамалары (ұзақ немес қысқа мерзімді), суыту әдістері және басқалары көрсетілуі мүмкін. 1000 В • А дейінгі қуатқа ие трансформаторлар тізбектің электрлік оқшауланған бөліктерін қоректендіру үшін өндірістік электроникада қолданылады. 10 кВ • А артық қуатқа ие трансформаторларды күштік деп атайды. Оларды электроэнергетикада сызықтык кернеуі 6,3 — 38,5 кВ болатын үш фазалық генераторлардан 750 кВ дейінгі сызықтық кернеуге ие тарату желілері арқылы электр энергиясын үнемді жіберу және 11 кВ - тан бастап одан төмен сызықтық кернеулерге ие қабылдағыштар арасында үлестіру үшін қолданады. Тарату желісінің кернеуі жоғары болған сайын, сондай толық қуаттағы S = UI олардың сымдарындағы ток та соншалықты аз болады, сондықтан да энергия шығыны да аз болады. Бір фазалық трансформатордың жұмыс процесі, үш фазалық трансформатордың бір фазасының жұмыс процесі секілді. Сондық - * Номиналды деп, электротехникалық құрылғы (трансформатор, қозғалтқыш, генератор және т.б.) экономикалық тиімді ПӘК ие жол берілмейтін салдарларсыз (қатты қызу, оқшаулаудағы тесік және т.б.) белгісіз уақыт бойы жұмыс жасай алатын электрлік шамалардың мәндері . 175 7.2. тан да, ең алдымен бір фазалық екіорамды трансформатордың жұмысын қарастырамыз, содан кейін үш фазалық трансформаторлардың ерекшеліктерін атап өтеміз. жүктеу/скачать 21,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|