Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ КӘСІБИ САУЫҚТЫРУ БАҒЫТЫ Биікте жұмыс жасайтын құрылысшы 19
жүктеу/скачать 34,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Бишаева Дене шынықтыру
| 48
ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ КӘСІБИ САУЫҚТЫРУ БАҒЫТЫ Биікте жұмыс жасайтын құрылысшы 19 Бір жолы Мәскеу дене шынықтыру және спорт институтының оқытушыларына құрылыс училищесінің қызметкерлері келіп, биікте жұмыс жасайтын жас құрылыс - шыларды даярлауға көмек көрсетуді сұраған (19-сурет). Гимнасттар мұндай сұра - нысқа таң қалады. Мыңдаған жас жігіттер - болашақ монтаждаушылар, үй төбесін жөндеушілер, электриктер, кран автокөлігін жүргізушілер өз мамандығын меңге - руде үлкен қиындықтарға тап болады. Жігіттер биіктіктен қорқады, олар жоғары биіктікте нашар бейімделеді, олар биіктікте құрал-сайманмен жақсы жұмыс істей алмайды, кейде биіктікте бастары қатты айналады. Мұғалімдер ойланып жас құрылысшыларды даярлау бағдарламасына арнайы гимнастикалық жаттығулар жиынтығын енгізуді ұсынды. Содан бері 50 жылдан астам уақыт өтті. Қазіргі таңда заманауи мамандықтардың басым бөлігі - оператор, жүргізуші, ауылшаруашылық маманы, құрылысшы, электр қуатымен дәнекерлеуші, мұнара кран машинисті, биіктікте жұмыс жасайтын монтаждаушы және басқаларына дайындық әдістері ег - жей-тегжейлі әзірленді. Операторлық мамандықтар негізінен «адам-көлік» жүй - есіндегі қызметімен сипатталады. Аталған мамандықтар логи - стикалық және техникалық ойлау, назар аудара білу, кедергіге төзімділік, есте сақтау қабілеті, сенсомоторлық қызмет, уақыт жетіспеушілігіне байланысты тиімді шешім қабылдай білу, оқыс жағдайда жалпы және жедел төзімділігі сияқты сипат - тарға үлкен назар аударады. Бұндай жұмыс орталық жүйке жүйесіндегі (ОЖЖ) күшей - тілген жүктеменің әсеріне және қимыл белсенділігінің төменгі деңгейіне (монотония) байланысты. Жекеленген кезеңдерде ол жоғары жүйке-эмоционалды күшейтумен сипатталады. Ақпараттық технологиялар саласындағы жұмысқа кәсі - 49 ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ КӘСІБИ САУЫҚТЫРУ БАҒЫТЫ би-қимылдық даярлыққа ерекше назар аудару қажет. Қазіргі жағдайда компьютер білім алу құралы мен кәсіби қы - змет құралына айналуда. Компьютермен жұмыс істеу танымдық әрекетті, назарын, кеңістікте бағыттауын дамытады; ақпарат алмасуды арттырады; ойлауды жүйелейді; көру-қимыл реакциясын жетілдіреді. Оның жақсы жағына жұмыстың жеке қарқындылығы мен жұмыс ырғағын орнату мүмкіндігін жатқызуға болады. Қарастырылып отырған қызмет түрінде әрқайсысы ақыл-ой және физикалық әлсіреуді және әбден шаршауға алып келетін, оның жүйке-эмо - циялық аясына әсер ететін барлық жүктемелері бар (20-сурет). Компьютермен жұмыс істеудің ең күрделі талаптар ҚТА-ның күйіне және көру қабілетіне қойылады. Сондай-ақ электро - магниттік және электростатикалық өрістер, инфрақызыл, уль - тракүлгін және шамалы рентген сәулелері, компьютерлік шу, жоғары температура, қоршаған ортаның төмен ылғалдылығы сияқты факторлардың жағымсыз әсерлерін атап өту керек. Компьютермен жұмыс істеу әбден шаршауға алып келуі мүмкін 20 Әлеуметтік-педагогикалық зерттеулердің негізінде 4-кестеде көрсетілген профессиограмма жасалған болатын. Ол компью - термен жұмыс істеу кезіндегі кәсіби маңызды болып табыла - тын психо-физикалық функциялары мен сапасын, деңсаулықты сақтауға және жетілдіруге бағытталған қимыл белсенділігінін түрлерін құрайды. Ақпараттық технологиялар саласында болашақ маман - дарды кәсіптік қимылдық даярлау кезінде негізінен ақпарат - 50 ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ КӘСІБИ САУЫҚТЫРУ БАҒЫТЫ 4 - кесте. Ақпараттық технологиялар саласындағы маманның профессиограммасы Кәсіби жағынан маңызды қасиеттер, психо-физикалық функциялар Қимыл белсенділігінің түрлері және оларды пайдалану әдістері Денсаулық жағдайы Жүрек қан тамырлары жүйесі жұмысын минутына 130-150 соғу тәртібін қамтамасыз ететін циклдік қозғалыстар арқылы аэробты төзімділікті жаттықтыру: кросс, шаңғымен сырғанау, жүзу, фитнес- аэробика, кардиофанк, калланетика, стретчинг, шейпинг Көру қабілеті Бейтс, Норбеков, Аветисов, Утехин әдістерін зерттеу және жекелеп қолдану ҚТА жағдайы ҚТА бұлшықетін нығайтуға арналған кернеуді босаңсумен алмастыру әдісі арқылы жасалынатын жалпы дамыту дене жаттығулары; ҚТА бұлшықетінің созылуы Жүйке-психикалық жағдайы Қозғалыс бақылауын жетілдіру, психо-физикалық реттеу, кернеу мен босаңсуды алмастырып жасалынатын жаттығулар Зейін Назар аударуға арналған жаттығулар; қозғалысты басқаруды жетілдіруге бағытталған нақты жаттығулар; мобильді және спорттық ойындар; йога элементтері Ойлау қабілеті Қозғалмалы және спорттық мақсаттық ойындар; нақты мағыналы тапсырманы қалыптастыру жаттығулары; ақпараттық, проблемалық және интерактивті оқыту әдістерін қолдану Көру-қимыл реакциясы Қимыл міндеті анық қойылған қозғалмалы және спорттық ойындар, спорттық жекпе-жек элементтері Статикалық кернеу Кернеу мен босаңсуды алмастырып жасалынатын жаттығулар, пауэрлифтинг, сквош, бадминтон, зілтемір Кеңістік бағдарлау Кеңістікте бағдарлауға арналған дәлдік жаттығулары, волейбол, баскетбол, футбол, скейтбординг Проприоцепторлардың дифференциациясы Қолмен емдеу жаттығулары, армрестлинг, бейсбол, үстел теннисі, сенсомториканы жетілдіру Ақыл-ой шаршағандығы Белсенді демалыс, циклдік жаттығулар, шейпинг, релаксация жаттығулары тық, бағдарламалық, проблемалық және интерактивті оқыту әдістері қолданылады. |