Оқулық I том Ш. С. Калиева, Н. А. Симохина, Т. К. Сагадатова клиникалық фармакология жəне ұтымды
жүктеу/скачать 14,98 Mb. Pdf көрінісі
|
Клиникалык фармакология жане утымды фармакотерапия Калиева 2014-01-01
|
Дәрілік терапияның түрлері: 1. Этиотропты терапия ауруды алдын алу үшін бағытталған. Мысалы, инфекциялық аурулар кезінде антибактериалдық препараттарды қолдану, токсикалық заттармен улану кезінде антидоттарды қолдану. 2. Патогенетикалық терапия аурудың даму механизмдерін тежеу немесе жою мақсаты қойылған. Барлық дәрілік заттар патогенетикалық әсер етеді – антиаритмиялық, гипотензивті, антидепрессивті және т.б. 3. Симптоматикалық терапия аурудың жеке көріністерін жою немесе төмендету үшін бағытталған ем. Мысалы, дене қызуын төмендету, қышынуды басу. Симптоматикалық заттарға ауырсынуды басатын, аурудың себебі мен даму механизміне әсер етпейтін заттарды жатқызуға болады. 4. Орын басушы терапия биологиялық белсенді заттардың жеткіліксіздігінде жүргізіледі. Мысалы, қант диабеті кезінде инсулинді терапияны қолдану және т.б. 5. Профилактикалық терапия ауруды немесе жүктілікті алдын алу үшін тағайындалады. Профилактикалық заттарға кейбір 94 вирусқа қарсы, дезинфекциялық заттар, вакцина және т.б. жатады. 3 - саты. Белгілі ауруда дәрілік заттардың тиімді фармакологиялық топтар тізім құрастыру . Таңдаудың осы кезеңінде аурудың диагнозы мен емдеу мақсатын дәрілік заттармен байланыстыру қажет. Мыңдаған дәрілік препараттар 70 фармакологиялық топтардың ішіне кіреді. Барлық дәрілік заттар бірдей әсер ету механизмімен немесе ұқсас химиялық құрамына байланысты бір топқа жатқызылады. Топта белсенді субстанциялар, бірдей әсер ету механизмі болғдықтан, олардың фармакологиялық әсерлері бір-біріне жақын болады. Сондықтан, бастапқы кезде дәрілік заттардың топтарын бағалау қолайлы. Белгілі аурудың емінде тиімділігі дәлелденген дәрілік заттардың фармакологиялық топтары тізімге кіргізіледі. Бұл кезеңде тек ғана бір өлшемдер бағаланады – тиімділік. 4-саты. Белгілі өлшемдер бойынша тиімді фармакологиялық топтарды таңдау. Келесі кезеңде Сіз, таңдап алған барлық дәрілік заттар топтарын бір – бірімен негізгі төрт өлшемдер бойынша бағалап, салыстыру қажет: тиімділік, қауіпсіздік, қолайлылық, бағасы. Бұл міндетті жүзеге асыру үшін, 1- ден 10- ға дейін рейтингтік коэффициент (балл) қағидасы қолданылады. 1. Тиіміділік (Т) – жоғары балл санын, белгілі ауруды емдеуде фармакодинамикалық және фармакокинетикалық көрсеткіштері бойынша жоғары топ алады. 2. Қауіпсіздік (Қ) – жоғары балл санын, қауіпсіздігі мен токсикалығы төмен топ алады. 3. Қолайлылығы (Қ) – жоғары балл санын, қарсы көрсеткіштері және дәрілік (тағаммен) өзара әсерлесуі барынша аз болатын, ыңғайлы дәрілік түрі және әр түрлі мөлшерлемесі бар топ алады. 4. Бағасы (Б) – жоғары балл санын, жалпы емдеу курсының бағасы төмен топ алады. Кейбір кезде, топтың бағасын анықтау қиын, бірақ бұл міндетті өлшем болып табылады. Бұл өлшемдерді бағалау кезінде белгілі топтың фармакологиялық нарықта қолдану ұзақтығын қарастырады, себебі, "ескі" фармакологиялық топтағы дәрінің бағасы нарықта кеш пайда болған дәріге қарағанда арзан болады ( кейде "ескі" топта жаңа пайда болған қымбат дәрілік зат та болуы мүмкін). 95 Нәтижесінде, әр бір топ 4 аталған өлшемдерге байланысты, белгілі балл санын алады, содан бүкіл жинаған саны қосылады және топтар алған баллына байланысты орналастырылады. Мысалы: 5- саты. Белгілі өлшемдер бойыншы Ж – дәрілік затты таңдау. Ж – дәрілік затты таңдау дәрілік топты таңдауға ұқсас. Ж – дәрілік затты таңдау үшін алдыңғы кезеңде жоғары балл алған топтар ішінен 4-5 препарат сұрыптау қажет. Қалған дәрілік заттар тобынан нақты дәрілік заттар таңдалады. Әр топта таңдалған нақты дәрілік заттар бір – бірімен дәрілік заттардың фармакологиялық топтарын салыстырғанға ұқсас төрт өлшемдер бойынша салыстырылады: тиімділік, қауіпсіздігі, қолайлылығы, бағасы. Мысалы: 1- ші топ (жоғары балл алған) жүктеу/скачать 14,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|