107
ӘДЕБИЕТТЕОРИЯСЫ
Аллегорияменкейіптеу
Әде би шы ғар ма лар да жан сыз та би ғат құ бы лы сы ті рі
кі сі нің қы лы ғы мен
ау ыс ты ры ла су рет те ле ті ні көп теп кез де се ді. Құ былту дың мұн дай тү рі
ке йіп теу
деп атала ды. Мы са лы Абай дың «Қыс» өле ңін де гі:
Ақ ки ім ді, де не лі,
ақ са қал ды,
Соқыр, мыл қау, та ны мас
ті рі жан ды, –
деп қыс тың кә рі құ да бей не сін де су рет телуі, «Те рек тің сыйы»
деп атала тын
ау дар ма өле ңін де гі Те рек тің адам ша сөй леуі, Кас пий дің «жы быр қа ғып, қоз-
ға лып, сылқ-сылқ күл ге ні» – кей іп теу.
Кей іп теу – ау ыз әде бие тін де жиі кез де се тін тә сіл.
Мы сал дар да құ былту
кө бі не се аллегория тү рін де кез де се ді.
Ас тар лы, тұс пал дау
ар қы лы су рет теу
аллегория не ме се пер не леу деп атала ды. Мұн да де рек сіз нәр се лер де рек ті
нәр се ге ау ыс ты ры ла ды. Мә се лен, мы сал жан рын да әр бір
кей іп кер бел гі лі бір
қа си ет тің не ме се бей не нің ие сі ре тін де алы на ды: есек – то пас, қас қыр – жау ыз,
қой – момын, түл кі ай лакер бей не сін көр се те ді.
Достарыңызбен бөлісу: 
