Оқулық o p s 3 философия негіздері


жаңа денелер пайда болып жатады. Сөйтіп, элем ылғи да даму үстінде



Pdf көрінісі
бет92/521
Дата21.09.2023
өлшемі13,05 Mb.
#181915
түріОқулық
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   521
жаңа денелер пайда болып жатады. Сөйтіп, элем ылғи да даму үстінде
болады. Үшіншіден, лем күрылымына енетін үлкенді-кішілі жүйеленген
денелер өзара сатыланған бағыныштылыкта болады. Өзіне кішігірім
жүйелерді бағындырған үлкен жүйе, өзінен де аукымды баска жүйеге
кіреді, сөйтіп шексіз кете береді. Демек, әлемдегі денелер жүйесі өзара
75


әмбебаптык байланыста болады. Сыни кезеңдегі канттың пікірінше,
философияның болмыс, әдептілік жэне дін туралы мәселелерін
карастырмастан бүрын, адамның танып-білу мүмкіндігінің шекарасын
белгілеп алуымыз керек.
Таным процесі күнделікті тәжірибеден, сезімдік түйсінуден
басталады. Бірак олар бізге “Өзіндік заттар” туралы емес, олардың
көріністері (феномендері) туралы деректер береді. Мысалы, казір кар
жауып түр. Осы секілді деректерде ылғи да кездейсоктык элементі
басым болады да, бізге толык білім берілмейді (казір кар жауып тур,
шамалы уакыттан кейін токтауы мүмкін). Мұндай білімдер жекелеген
тэжірибеге сүйенгендіктен, апостериорлы бағытта болады. Ал пшнайы
әмбебаптық жэне кажетті білімдер осындай фактілерге негізделе
алмайды. Олай болса, шынайы білім тэжірибеге катысы жок, әуел
бастан-ак адам санасында априорлы (тэжірибеге дейінгі) қалыптаскан
сезім мен ақыл-ойдың түрлеріне байланысты болуы керек. Сезімдік
түйсінудің априорлы сырткы түрі - кеңістік пен ішкі түрі - уақыт
түйсіктің көптүрлі “материяларын” реттеп 
отырса, 
акыл-ойдың
априорлы түрлі категориялары реттелген материяларды за”дылықтар
жүйесіне келтіреді. Олай болса, танып-білетін субъект заттарды
зерттегенде дайын “туа біткен идеяньщ пайдаланбайды, керісінше, ол
тек танымдық “кұралдарды” ғана пайдаланады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   521




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет