Эдептілік императиві тұртысынан Кант кұкык, мемлекет, саясат мэселелерін де карастырады. Оның пікірінше, коғамдық өмірде әлеуметтік қарама-кайшылык елеулі орын алады. Ал осындай коғамда эркім өзінше шексіз бостандыкка ұмтылғандыктан, олардың бостандыктары бір-бірімен карама-кайшылыкка түседі де, эр азаматка тэн табиғи касиеттерінің дамуына мүмкіндік туады. Осы негізде калыптаскан мәдени өркендеу кейбір жеке адамдарға кайғы-касірет, жамандық экелуіне карамастан, жалпы адамзат үшін ілгері басып үдей түсуі қажет, онсыз прогресс болмайды. Ал мемлекет болса, қолына шоғырланған билікке сүйеніп, адамдардың жеке түлға ретінде қалыптасуына жағдай жасай бермейді. Сондыктан, мелекеттік билікті эдептілік императиві негізінде калыптаскан кұкык арқылы шектеу керек. Осының аркасында мемлекет дами келе онда кұқықтык, азаматтык коғамньщ калыптасуына жағдай жасады. Канттың бірбеткей міндеттілік этикасының кейбір пікірлері хіх жэне хх ғасырлар философиясының дамуына зор эсер етгі. Ал XIX 77
ғасырдың ортасынан бастап францияда, германияда кант ілімін жаңартып, дамытқан ілімдер пайда болды. Фихте Иоганн Готлиб (1762-1814 жж.) философиялык ілімдер ғылымдар теориясы (ғылымдар туралы ғьшым) ретінде кандай да болмасын білімнің негізін кѳрсетулері керек деген пікірді ѳз ілімінің басты кагидасы етіп алған ойшыл. Негізгі еңбектері: “Ғылым туралы ілім” (1794 ж.), “Адамның міндеті” (1800 ж.) т.б. Фихте «ѳзіндік затты» танып-білуге болмайды деген пікірді мойындамайды жэне оны сынга алады. Оның пікірінше, алгашкы бастама барлыгын камтитын, аныктаушы нақтылык -
