сүйенген бюрократиялык сатылап басқару тәсілінің дүрыс істеп тұрғаны элде кайда маңыздырак. Осы түріыдан алғанда Гегельдің бүл ілімі жалпы тоталитарлық басқару жүйесінің калыптасуына тікелей эсер етті ме деп каласың. Гегель түсінігінше, жеке адамдардың бостандығы дегеніміз жеке меншіктің бостандығы. Меншіктің мөлшері - жеке тұлға өлшемінің куэсі, оның еңбегінің, талантының салдары. Сондыктан меншікті теңестіруге болмайды. Жеке меншік міндетті түрде “аластату” сиякты коғамдық кұбылысты тудырады, оны біз Германияда қалыптаскан когамда, өздері өсірген іұкымдарына, тіккен маталарына, салған суреттеріне ие бола алмай билік жүргізе алмай жүрген шаруалар, жұмысшылар жэне суретшілерден коре аламыз. Олай болатын себебі, олардың өздері шығарған өнімдері билеп-төстейтіндердің меншігі. Мұндай тығырыктан шыгуға бола ма? Гегельдің пікірінше, бостандыққа ие болу да, каналу да эр адамның, халықтың ерік-жігеріне байланысты. Егер олар бостандык үшін күреске шығып, өз қүкығын коргауға ұмтылса - ол өз еріктері. Жалпы алғанда, философ тек элемдік рухтың ішкі логикасының қозғалысын ғана танып-білуге тырысады, ол - ешкандай да тыгырыктан шығу жолын көрсетпейді. Гегельдің ілімі XIX- XX ғасырлар философиясына үлкен эсер етіп, осы кезеңге дейін маңызын жоймай келеді. Неміс классикалык философиясының көрнекті өкілі Людвиг Фейербах 1804 жылы Ландсугутта туып, 1872 жылы Нюрнберг каласының маңында, Рейхенберг деген жерде кайтыс болған. Негізгі 83
еқбектері: “Христиан дінінің мэні”, “Діннің мэні”, “Гегельге карсы сын” т.б. Фейербах Гегельдің карама-кайшылыктар бірлігі кағидасын, оның
