Оқулық o p s 3 философия негіздері



Pdf көрінісі
бет245/521
Дата21.09.2023
өлшемі13,05 Mb.
#181915
түріОқулық
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   521
накты 
физикалық 
үдерістерге 
қолданылмайтындыктан, 
олардың
шындықпен сэйкестілігі туралы сөз козғау артық. Соньмен бірге,
оларды жалған деп есептеуге де болмайды, өйткені, олар қатаң
дәлелденген. XIX ғасырда Лобачевскийдің, Риманның және Больяидің
евклидтік емес геометриясы ашылған кезде, оларды материалдық
шындыкка колдануға келмейтін математикалық курьез деп есептеді.
Олар тек дэлелдеуші, дүрыс кұрылымдар саналды. Алайда, XIX ғасырда
Эйнштейн гравитацияның жаңа теориясын - салыстырмалылықтың
жалпы теориясын қүрды. Ол евклидтік емес геометрияға сәйкес
келетіндей физикалық үдерістер кеңістікте жүзеге асатьшдығын
дәлелдеді. 
Салыстырмалылык 
теориясы 
эксперименталды 
түрде
дәлелденді.
Белгілі бір түжырымдар сырткы нақгылыкқа сәйкес келуі тиіс
Деген позицияны үстанатын ақиқаттың корреспонденттік теориясы да
кездеседі. Бұл сэйкестікке қалай жетуге болады? Сөйлемдер бакыланған
қасиеттер 
мен қатынастарды 
бейнелейтін ұғымдарды білдірген
жағдайда, мысалы «қызыл», «шар тэрізді», «қьппқыл», «қатты» және т.б.
білдіргенде бұл мәселенің шепгілуі оңай. Затты көрсең, жаласаң немесе
сипасаң жеткілікті. Алайда ғылымда тікелей бақьшауға көнбейтін
168


ұғымдар да кездеседі. Мысалы, «спин», «элементарлык бөлшектер»,
«кварк» жэне т.б. Мұндай жағдайда не істеу керек? Акикаттьщ
корреспонденттік концепциясын жактаушылар ғьшым тілін үш кабатка
бөледі: бакылау тілі, теория тілі жэне корреспонденттік тіл немесе
интерпретация (түсіндірме) тілі. Түсіндірме тілдің көмегімен тікелей
бақылауға көнбейтін теориялык ұғымдар («спин», «кварю> және т.с.с.)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   521




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет