те Аполдонмен катар түтылған тэңірдің бірі. Парнаста эрбір екі жыл сайын Дионистің кұрметіне оргийлер ұйымдастырылып тұрды. Ницше аполлондык бастауды пластикалык өнермен, ал Дионисті музыкамен байланыстырады. Аполлон мен Дионистің бәсекелестігін келісімге келтіріген Эсхил мен ежелгі грек трагедиясы болды, кейінірек оны акылға табынушылык басып тастады. Сократ, Платоннан басталған әлемді өз зандары бойынша рационалды түрде тәртіпке келтіруге тырыскан философиялык жэне мэдени дәстүр жоғары адамның трагедиялық дүниетанымын бүрмалайды. Бұл дәстүрді Ф.Ницше "элемге жала жабу" деп атайды. Өйткені ол өмірден барлык "ақылға тэн емес" нэрселерді алып тастайды. Бұл батыстык мэдениетгің дионистік бастауды "акылмен", "акикатпен", "Құдаймен" басып тастау аркылы, яғни жоғары аполлонизм жолымен жүргендігін көрсетеді. Осылайша, адамзаттың табиғи калпы, философтың пікірінше, христиандык жагынан бұрмалауға ұшырады, адам болмысының нағыз көздері Қүдайдың көлеңкесінде жасырын калды. Ал кейінірек, жаңа заманда Қүдай бейнесі әлемді заңды тэртіпке келтіруге тырыскан интеллектгің, ғылыми акикаггың бейнесімен алмасты. Өмір интеллект ойынының ережелерімен реттелетін болды, онда өзін-өзі аныктауға орын калмады, тіршілік апофеозы калыптасты. Мүның бәрі адамды өмір сүрудің көзі - өмірден арасын алшактатты. Ф.Ницше өмірмен көбірек байланысты иллюзиянын түрі ретінде - өнердің рөлін ерекше бағалайды: "мәдениет - бұл бейберекетсіз хаостың сыртындағы жұка ғана алманың кабыкшасы". Ол адамзатты күйреуден сактауы тиіс және еркіндік пен шығармашылыкты
