кондырғысы ретінде, оған тэн "мүдценің бағыты" ретінде түсіндіреді.
Зерттеудің бағыты мен максатын аныктайтын идеялар мен мүдделер
уакыт ағымында өзгереді, мәдениет туралы ғылымдарда келтіретін
ұғымдарда, яғни "идеалды типтерде” бейнеленеді. Идеалды тип
теориялык конструкциялар түрінде
көрінетін "дэуірдің мүдделері"
болып табылады.
Идеалды тип эмпирикалык нактылыктан алынбайды, теориялык
схема ретінде күрастырылады жэне сонан кейін тана эмпирикалык
материалмен сәйкестендіріледі. "Идеалды типтер өткір жэне біржакты
кұрастырылған сайын, олар, демек, бұл мағынада элемнен алшактай
түседі... соғүрлым олар терминологиялык жэне классификациялык
тұрғыда да, эвристикалық тұрғыда да өз максатын жаксы орындайды", -
деп жазады М.Вебер. Сонымен катар идеалды тип нактылыктың өзінде
типологиялыкты бекіту приципінде кұрастырылады. Бұл белгілі бір
тұтастық ретіндегі нактылықтың өзінде алуан турлілік бейберекетсіз
емес, элі бекітілмеген, болжамданған өзінің ұйымы бар. Сондыктан
"идеалды тип" - бұл мақсат емес, таным кур алы, М.Вебердіқ
әлеуметтануында эртүрлі идеалдык тшггерді, яғни үстемдіктің (билік
формасы, баскару), әлеуметтік эрекеттің, діннің типологиясын табуға
болады.
Мэдениеттаным үшін оның дін немесе діни өмір типологиясы
қызығушылық тудырады. Бұл мәселеге оның "Протестант этикасы жэне
капитализм рухы", "Дін социологиясы" еңбектері арналған. Ғалым өзінің
жұмыстарын дамыған коғамдарға тэн діндарлыктың формаларын
зерттеуге арнайды, негізгі назарды элемдік діндерге аударады: буддизм,
иудаизм, зороастризм, христиан, ислам, яғни өзіндік санасы жетілген
түлганың, интеллектуалдык дамудың, элеуметтіліктің жоғары деңгейі
байкалатын коғамдардың діндері. Діни өмірдің эртүрлі формаларынъщ
Достарыңызбен бөлісу: |
