Зерттеушілердің кажырлы еңбегі арқасында республиканың археологиялык картасы баска да мәдени орталықтармен (Тараз, Сауран, Сығанак, Түркістан, Мерке, Исфиджаб жэне басқа калапар) толыктырылды. Демек, осы аумакты мекендеген тайпалардың сонау арга заманда калыптаскан өскелең өнері, ғылыми, түркі тілдес жазуы болған. Міне, сондыктан да казак топырағынан шыққан ғалымдар Әбу Насыр әл-Фараби, Исхақ әл-Отрари, Исмаил эл-П1аухари, Жемал әл- Түркістани, эл-Сығнаки, эл-Қыпшаки, Қадырғали Жалаири жэне баскалар жазған еңбектердің белгілі бір мэдени негізде дүниеге келуі әбден табиғи нэрсе. Осынау саңлактардың ішінде жалпы әлемге эйгілі алып тұлға - эл-Фарабидің орны ерекше. Әл-Фарабидің Аристотельдің, Платонның, ерте дүниедегі Грекияның баска да философтарының шығармаларымен түпнұскасынан танысканы жөнінде деректер бар. Білімге, ізденуге деген кұштарлыктың жетелеуімен ол жас шағында, дүниедегі қубылыс біткеннің бәрі кісіге сірә ғажап, эрі таңсық көрінетін кезде саяхат жасап, сол замандағы мәдени әлемнің көптеген орталықтары: Хорасанда, Бағдадта, Дамаскіде (Шам), Алеппода, Каирда (Мысыр) болған. Өз өмірінің көп жылдарын ол Араб Халифатының саяси жэне мәдени орталығы болған Бағдадта өткізді. Мұнда ол өз білімін әбден тиянақты еңгеріп, толыктырады. Көрнекті ғалымдармен байланыс жасайды, сөйтіп өзінің білімдарлығы, ақылынын алғырлығы жэне асқан байсалдылығы аркасында көп ұзамай олардың арасында үлкен абырой-беделге ие болады. Бірак өресі тайыз кертартпа хадисшілер оны жек көріп, күндей бастаған, әсіресе, олар эл-Фарабидің бүкіл
