Оқулық o p s 3 философия негіздері


жэне батыс дәрігерлері үшін бага жетпес білім көзіне айналган еді



Pdf көрінісі
бет65/521
Дата21.09.2023
өлшемі13,05 Mb.
#181915
түріОқулық
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   521
жэне батыс дәрігерлері үшін бага жетпес білім көзіне айналган еді.
Ибн-Синаның философиялық пштармасы он сегіз бөлімнен
түратын “Сауыгу кітабы” логиканы, физиканы, математиканы жэне
философияны қамтыган. Арабтар элемінде Ибн-Синаның аты керметпен
аталатын еді. Оны біресе “философтар патшасы” деп атаса, біресе
“дэрігерлер атасы” деп дәріптеген.
Философияда Фараби багытын жалғастырғанымен Ибн-Сина араб
перипатетизмнің негізін калаушы болды. Оның болмыс туралы ілімі
материяны мэңгі жаратылыстан тыс күбылыс ретінде қарастырады.
Алайда бұл кагиданы діни көкарастармен байланыстыруға мэжбур
болтан. Мысалы, ол кұдайдың бар екендігіне шүбә келтірмейді. Дүние
шындыктың мүмкіндігі гана. Ол уақытган тыскары кұдайдың жагдай
туғызуына байланысты шындыққа айналады. Адамның рухын Ибн-Сина
дененің бейзаттык формасы ретінде қарастырады. Денелердің қайта
тірілуі мүмкін емес дейді.
Ибн Сина жалпы үғымдар (универеалиялар) мэселесін өте қызык
түрде шешкен. Оның ілімі бойынша жалпы ұгымдар үш түрде өмір
59


сүеді: 1) затгарға дейін, кұдыреттің акыл-ойында; 2) заттың өзінде,
себебі ол сол заттың мэні; 3) заттан кейін адамдардың санасында. Таным
теориясында Ибн-Сина эл-Фарабидің жолын қуып оны одан эрі
дамытуға 
ат 
салысады. 
Дегенмен 
оның 
кейбір 
мистикалық
тұжырымдарга бай негізгі тәсілдерінің бірі ретінде ол кұдай шапағатын
мойындап 
ұсынады. 
Жалпы 
алғанда, 
Ибн-Сина 
философиясы
Аристотельді исламның негізгі қағидаларымен ұштастыра отырып,
оларды өзара ынтымактастырмак болған ілім. Ол әл-Фарабиден кейінгі


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   521




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет