шегіне жетті. Аристотелизм ағымының ыкпалы философия саласында өте күшті болды. Сөйтіп мұсылман перипатетизмінің негізгі каланды. Ол негізінен екі бағытка бөлінген еді. Біріншісі, эл-Кинди, эл-Фараби жэне Ибн Синаның (Авиценна) атымен байланысты шығыстык аристотелизм. Екіншісі, Ибн Туфейл жэне Ибн Рушдтың (Аверроэс) атымен байланысты испан аристотелизмі. Алғашкы кезде арабтар Аристотель философиясының неоплатониктер бұрмаланған нұскасымен таныскан-ды. Кейіннен, Аристотельдің түпнүсқа еңбектері араб тіліне тікелей аударылап, зерттеу объектісіне айналған кезде ғана ол бұрмалаушылыктардың ыкпалы жойылды. Сөйтіп араб мүсылман элемі Платон жэне Аристотель еңбектерімен тікелей танысуға мүмкіндік алды. Мұсылмандык пшғыс перипатизмнің алғашқы бастаупш өкілдерінің бірі аристотелизм іліміне алғаш жол апщан ғұлама философ әл-Кинди (шамамен 800-870 жж.) “араб философы” деген күрметті атакка ие болды. Ол өзінің трактаттарында табиғат кұбылыстарын 53
детерменистік тұрғыдан түсіндіруге баса назар аударды. Ол жан-жакты терең білімді, геометрия, астрономия, оптика, медицина, музыка ғылымдарымен шұғылданған ойшьш адам. Философиялык шыгармалары логика мен таным теориясына байланысты жазылган. Эл- Киндидің философия жэне жаратылыстану гылымдары саласындагы көптеген жаңа тұжырымдары мен қағидалары келешек гылым үшін де жетекшілік рол аткарды. Атап айтканда, оның септілік байланысы, танымның үш сатысы туралы ілімі араб филосфиясы үшін сараптаудың үлгісі есепті болды. Әл-Киндидің пайымдауынша танымның бірінші