Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


Химиялық құрылымы бойынша жіктелуі



Pdf көрінісі
бет209/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Химиялық құрылымы бойынша жіктелуі. 
Химиялық
құрылымы
 
жағынан гормондар үш топқа бөлінеді. (8.1).[129].
 
1. Белокты – пептидті гормондар: үш топшаға біріктірілген. 
1.1. Гормондар – жай белок: инсулин, паратгормон, өсіру гормоны. 
1.2. Гормондар – күрделі белоктар сомототропты гормон: СТГ; 
тиреотропты гормон-ТТГ; фолликулстимульдеуші гормон: ФСГ; 
ганатропты гормон-ГТФ; 
1.3. Гормон – полипептид: гликоген, кальцитонин, окситоцин, 
вазопрессин. Олардың біразы активсіз прогормондардан түзіледі.
2. Гормон - амин қышқылы туындысы: тироксин Т
4
, Т
3
, А, НА. 
3. Стероидты гормон: кортикостероидтар, жыныс гормондары; 


287 
Аталғандардан басқа гормондарға ұқсас бір топ – гормон тәрізді 
қосылыстар болады. Оларды гормоноидтар немесе жергілікті 
гормондар деп атайды. Себебі синтезделген жерінде әсер етеді 
(мысалы, гистаминдер және простагландиндер
)

 Гормондардың химиялық құрылымы бойынша жіктелуі
(8.1) 


288 
Ішкі секреция бездеріне жатпайтын кейбір органдардың 
клеткалары да (ас қорыту жолдарының клеткалары, бүйрек және 
эндотелидің клеткалары т.б.) гормон тәрізді заттар (эйкозанойдтар) 
бөледі, олар да түзілген жерлерінде әсер етеді. [17]. 
Гормондардың биологиялық қызметіне қарай жіктелуі. 
1. Көмірсулар, липидтер, аминқышқылдарының алмасу процестері: 
инсулин, глюкагон, адреналин, кортизол, тироксин, соматотропин 
гормондарымен реттеледі. 
2. Сулы – тұзды алмасу процестері: альдостерон, вазопрессин 
гормондарымен реттеледі.
3. Кальций және фосфаттар алмасу процестері: паратгормон, 
кальцитонин және кальцитриолдармен реттеледі. 
4. Репродуктивті 
қызметтері: 
эстрогендер, 
андрогендер, 
гонадотропты гормондармен реттеледі. 
5. Эндокриндік бездер гормондарының синтезі және секрециялану 
процестері: гипофиздің тропты гормондары, гипоталамустың 
статиндері және либериндерімен реттеледі. Бұл шартты түрдегі 
жіктелу болып табылады, себебі бір түрлі гормондар әртүрлі 
қызметтер атқаруы мүмкін. Мысалы, адреналин көмірсулар мен 
липидтер алмасуының реттелуіне, сонымен қатар артериялық 
қысымды, жүрек соғу жиілігін, тегіс бұдшықет жиырылуын 
реттеуге қатысады. Эстрогендер тек репродуктивті қызметтерді 
реттеп қана қоймай, сонымен қатар қан ұю факторларының
синтезін индуцирлейді және липид алмасуға әсер етеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет