Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


Йодтирониннің синтезі мен секрециясының реттелуі



Pdf көрінісі
бет248/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Йодтирониннің синтезі мен секрециясының реттелуі. 
Йодтирониннің синтезделуі және секрециялану жылдамдығы 
гипоталамо-гипофизарлы жүйемен кері байланыс механизмі 
бойынша реттеледі. Қандағы йодтиронин концентрациясы
төмендегенде тиреолиберин мен тиреотропин секрециясы 
жоғарылайды. 
Йодтирониннің әсер ету механизмі және биологиялық әсері.
Йодтирониннің нысана-клеткаларында бұл гормондарға 2 түрлі 
рецепторлары болады. Йодтиронин әрдайым ядрода болатын жоғары 
спецификалы рецептормен ДНК-ң белгілі бір аймағымен 
әрекеттесіп, гендердің экспрессиясын реттеуге қатысады. 
Басқа рецепторлар клетканың плазматикалық мембранасында
орналасқан, бірақ бұл жаңағы ядродағы белоктар емес, олардың 
йодтирониндерге туыстығы төмен болады, тек клеткаға жақын 
жерде ұстап тұру үшін гормондардың байланысуын қамтамсыз етуі 
мүмкін. Йодтирониннің физиологиялық концентрациясы әсерінен 
белок синтезі артады, өсу процесі, клетканың дифференциялануы 
стимульденеді. Бұл жағынан йодтирониндер өсу гормонының - 
синергисті болып табылады. Бұдан басқа Т
3
өсу гормоны генінің 
транскрипциясын жылдамдатады, жануарларда Т
3
жетіспеушілігі 
кезінде гипофиз клеткалары өсу гормонын синтездеу қабілетін 
жоғалтады. Т
3
-ің өте жоғары концентрациясы белоктардың синтезін 
тежейді. Катаболизм процесін стимульдейді. Теріс азотты баланс 
осының дәлелі болып табылады. Йодтирониннің метаболикалық 
әсерін негізінен энергетикалық метаболизмге жатқызады, бұл 
клеткалардың оттегіні сіңіруі жоғарылағанда көрінеді, осы әсері: 
РЭЖ, гонадалар, мидан басқа барлық органдарда байқалады. 
Әр түрлі клеткаларда Т

Na
+
, К
+
, -АТФ-аза жұмысын 
стимульдейді, ол клетка бұған пайдаланатын энергияның едәуір
бөлігі 
тұтынады. 
Бауырда 
йодтирониндер 
гликолизді, 
холестериннің, өт қышқылдарының синтиезін жеделдетеді. 


339 
Бауыр мен май тіндерінде Т

клеткалар адреналиннің әсеріне 
сезімталдығын жоғарылатады, майлы тіндерден липолизді жанама 
түрде стимульдейді және бауырда гликогенді мобилизациялайды. 
Қалыпты кезде Т
3
бұлшықеттің глюкозаға сұранысын арттырады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет