Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
3. Сүйек тінінің органикалық қосылыстары
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
- Бұл бет үшін навигация:
- 13.4. Сүйек тінінің ремодельденуі
| 13. 3. Сүйек тінінің органикалық қосылыстары
Тіндерде минералданудың инициаторлары протеогликандар, гликозаминогликандар, фосфопротеиндер және құрамында γ-карбоксиглутамин қышқылдары бар белоктар болып табылады. Мысалы, сіңірдің минералдану аймағында хондрокальцин кальцийді байланыстырады, бір мезгілде остеонектин ертіндідегі кальций фосфатынан апатиттің нуклеациясын иницирлеу үшін гидроксиапатитпен коллагенді байланыстырады. Электронды-микроскопты зерттеудің нәтижесінде минералдану аймағында, клетка сыртында мембранамен байланысқан көпіршіктер түзіледі. Сол көпіршіктерде апатит кристалдары болады. Бәлкім, осы көпіршіктер нуклеация аймағы болуы мүмкін, ал коллаген талшықтары кеңістікте кристалдың өсу бағытын анықтайды. Көпіршіктерде липидтер және активті фосфатаза болады. Активті фосфатаза фосфолипидтер мен басқа, құрамында фосфоры бар органикалық қосылыстардың ыдырау реакцияларын катализдей отыра, сол жерде фосфаттың концентрациясын арттыруға ат салысады. Эмаль, дентин және тісті цементтің минералдану процесінде осы кезге дейін, мұндай көпіршіктер анықталмаған. 472 13.4. Сүйек тінінің ремодельденуі Бір қарағанда сүйек тіні ешбір өзгеріске ұшырамайтыны секілді, бірақ шын мәнінде үнемі жаңарып отырады. Әрбір он жылда адамның ескі сүйек тіні жаңарады. Алмасу қарқыны сүйек резорбциясы мен сүйек қалыптастыру жылдамдығының қатынасымен анықталады. Адамдарда жиырма жасқа дейін сүйек қаңқасы өседі және массасы ұлғаяды. Одан әрі қарай ескі сүйек алынып оның орнына жаңа сүйек пайда болып, үнемі қайта құрылып отырады. Бұл процестер сүйектің органикалық аймақтарында жүреді. Сүйек тінінің жаңаруы 50 мкм тереңдікте остеокластарымен минералданған қабатында басталады. Остеокластар қышқыл және нейтралды протеиназаларды секрециялайды. Олар коллаген талшықтарын қорытады. Содан соң остеобластар остеокластардың әсерінен пайда болған қуысқа жаңа сүйектің матриксін (остеоид) секрециялайды. Қуыс остеоидтармен толады. Дені сау адамда сүйектің ремодельденуі әрдайым жүріп отырады. 100 мкм сүйек 30 күнде резорбирленеді. 100 мкм жаңа сүйек түзілуі үшін 90 күн қажет. Толық бір цикл 4 айда өтеді. Мұндай циклды процесс сүйектің эндостальді және жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|