Оқулықта қолданылған шартты белгілер
жүктеу/скачать 2,8 Mb. Pdf көрінісі
|
| §30. Дос таң дай бі лу
Оқы лым 1. Мә тін дер ді оқып, бе ріл ген мә лі мет тер ді клас тер әді сі мен тү сін ді рің дер. І Ер те за ман да әлем ха лық та ры адам да ры бір-бі рі мен дос бо луы үшін, дос- тық қа алу ан түр лі талап тар қой ып, ке лі сім шарт тар ой лап тап қан. Мы са лы, Ауст ра лия або ри ген де рі өз де рі нен үш мәр те бір зат ты са тып ал ған адам ды ға на дос са нап, сый ла са ды екен. Сақ тар, яғ ни, біз дің ата-ба ба ла ры мыз дос бо лу үшін, сау сақ та ры нан қы лыш пен қан шы ға рып, бір ыдыс қа бі рік ті ріп, ант бер ген. Бұн дай рә сім нен соң дос тық ты еш кім де, еш нәр се де ай ыра ал май ды деп сен ген. Үн діс тер де ер кек пен әй ел бір-бі рі мен дос бол ған да, дос тық шар тын дүйім жұрт тың ал дын да үш рет қай талап, ант қа был да ған. Жы ны сы на мән бе ріл ме ген. Егер де дос бо лу ан ты нан кей ін, сол жі гіт пен әй ел от ба сын құр са, ел «қан ара лас ты» деп қар сы лық біл дір ген. Кав каз дық- тар да дос бо лу дың мы на дай үш шар ты бол ған екен: үл кен дер дің ал дын да ант қа был дау; бі раз жыл дан кей ін дос тық та ры бе рік бо луы үшін ал тын жү зік са лын ған ыдыс қа сүт құй ып ішу; та ғы бі рер жыл дан кей ін сау сақ тан қан шы ға рып, ара лас тыр ған. Кей ін нен бас ки ім де рін де ал мас ты рып кие тін бол ған. ІІ Дос тық се зім нің нә зік жіп тә різ ді үзі ліп кет пеуі үшін, ай на лаң да ғы дос- та рың ды жө ні мен таң дай біл. Имам Жа фар-Са дық мы на дай бес адам ды дос кө ру ге бол май ты нын ай тып кет кен: 1) өті рік ші мен дос бол ма, оның әр бір ісі не әр дай ым сақ бол, се бе бі се ні күт- пе ген жер де ал дауы мүм кін; 2) ақы мақ пен дос тас па, са ған жақ сы лық жа са ғы сы кел се де, мә се ле нің байы - бы на бар мас тан, жа ман дық жа сап қоюы мүм кін; 3) са раң мен дос бол ма, сын са ғат та дү ние үшін се ні тас тап ке туі мүм кін; 4) қор қақ пен дос тас па, ба сы ңа ал ма ғай ып күн ту са, қа шып ке туі мүм кін; 5) па сық пен дос та су шы бол ма, бол ма шы нәр се ге бо ла, се ні жар ға ите руі мүм кін. Ата-ба ба ла ры мыз: «Ақыл ды дұш пан нан қо рық па, ақы мақ дос тан қо рық», «До сың өзің нен жақ сы рақ бол сын», – де ген. На дан адам мен дос бо лу еш қа шан жақ сы лық қа апар май ды, жо лың ды оң ғар май ды, мі нез-құ лық ты бұ за ды. Ал дұ рыс дос таң дай бі лу жө нін де ис лам ға лым да ры мы на дай ақыл ке ңес ай та ды: 1) до сың ақыл ды бол сын; 2) до сың адал әрі аң ға рым ды бол сын; жүктеу/скачать 2,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|