Китай
|
440
|
370
|
США
|
340
|
1350
|
Индия
|
220
|
250
|
Россия
|
85
|
570
|
Франция
|
60
|
1000
|
Индонезия
|
60
|
270
|
Канада
|
50
|
1700
|
Бразилия
|
50
|
320
|
Украина
|
35
|
680
|
Турция
|
30
|
470
|
Әлемнің негізгі нандары
Кукуруза
Бидай
Күріш
Археологиялық зерттеулер: - Бидай б.з.д 5-6 мың жылдықта Алдыңғы Азияда пайда болған. Ұлы географиялық ашылулардан кейін басқа елдерге жіберіле бастады.
- Күріш– б.э.д 5 мың ж бұрын Қытайда пайда болды. Ұлы географиялық ашылулар кезінде күріш Америкаға жіберіле бастады.
- Жүгері бұл Америкадан Европаға жіберілді
Әлемдік нандарды өндіретін бастапқы елдер
Бидай
| |
Кукуруза
| |
Күріш
| |
елдер
|
Жалпы түсім, млн. тонн
|
елдер
|
Жалпы түсім, млн. т
|
елдер
|
Жалпы түсім, млн. т
|
Китай
|
110
|
США
|
250
|
Китай
|
195
|
Индия
|
70
|
Китай
|
105
|
Индия
|
120
|
США
|
70
|
Бразилия
|
32
|
Индонезия
|
50
|
Россия
|
35
|
Мексика
|
20
|
Бангладеш
|
28
|
Франция
|
34
|
Франция
|
13
|
Вьетнам
|
26
|
Канада
|
25
|
ЮАР
|
12
|
Таиланд
|
21
|
Австралия
|
20
|
Индия
|
10
|
Мьянма
|
21
|
Германия
|
20
|
Аргентина
|
10
|
Япония
|
15
| Күріш - әлемдік жинаудың 9/10 - Қытай, Үндістан, Индонезияға, Жапонияға тиесілі Күріш экспорттайтын негізгі елдер – Таиланд, Индия, Пакистан, Италия. Күріш экспорттайтын негізгі елдер – Таиланд, Индия, Пакистан, Италия. Жүгері – Мексикада дүниеге келген. Негізгі өндірушілер АҚШ (жүгері белдеуі Жоғары көлдердің оңтүстігі, әсіресе Айова штаты). Сонымен қатар Қытай және Бразилия Жүгері өндірудегі бастапқы 10 ел
Страна
|
Валовой сбор, млн т
|
США
|
250
|
Китай
|
105
|
Бразилия
|
32
|
Мексика
|
20
|
Франция
|
13
|
ЮАР
|
12
|
Индия
|
10
|
Аргентина
|
10
|
Румыния
|
9
|
Италия
|
8
| | | Майлы дақылдар өндіру Майлы дақылдардың ішіндегі аса маңыздылары: Соя өндіруден жетекші елдер АҚШ 1, Бразилия 2, Аргентина 3, Қытай,Үндістан Күнбағыс Ресей 1, Украина, Балтық елдері, Жержаңғақ Үндістан 1, Батыс Африка елдері Соя өндіру Зәйтүн (оливка) өндіру Күнбағыс (Подсолнечник) Жержаңғақ (Арахис) –Батыс Африка
Рис. 2. Қант қызылшасы.
Рис. 3. Қант құрағы.
ҚАНТТЫ ӨСІМДІКТЕР
Қантты дақылдардың негізгі екі түрі бар:
65%
- Қант құрағынан алынады;
(сахара производят из сахарного тростника)
35%
- Қант қызылшасынан алынады;
(сахара производят из сахарной свеклы)
Қоңыржай белдеуде
- Франция
- АҚШ
- Украина
- Ресей
Субтропиктік белдеуде:
- Бразилия
- Үндістан
- Куба
- Қытай
- Пакистан
Негізгі өндірушілер
Қантты экспорттайтын негізгі елдердің қатарына: Бразилия, Таиланд, Австралия, Куба, Франция, Украина.
Негізгі қантты дақылдар: - қант құрағы (сахарный тростник) - Бразилия, Куба,Үндәстан, Қытай
- Қант қызылшасы (сахарная свекла) -Украина, Ресей, Франция, АҚШ.
Қант құрағы Қант қызылшасы Қантты дақылдар Әлемде жылына 120 млн. т. Қант өндіріледі: оның 2/3 бөлігі қант құрағынан, ал 1/3 бөлігі қант қызылшасынан алынады. Қант құрағының отаны – Бангладеш, бірақ қант құрағын оның екінші отаны Америкада, субтропиктік және тропиктік белдеулерде көп өндіреді. - Қант қызылшасының отаны – Евразияның қоңыржай белдеу, ең алғашқы қант зауыты – Германияда пайда болды. Оның басты өндірушілері – Россия, Украина, Шетелдік Европа елдері мен Солтүстік Америка елдері болды.
Сергітетін (тонизирующие) өсімдік шаруашылығы Шайдың отаны – Қытай. Негізгі өндіруші елдері Үндістан, Қытай,Шри-Ланка. - кофе отаны –Эфиопия Африка, 2/3 бөлігін Латын Америка елдері, Әсіресе Бразилия мен Колумбия. Латын Америкасы кофе «арабика», Африка мен Азия – «робуста» сорттарын өндіреді
- какао отаны– Америка, негізгі өдірушілері Кот-д′Ивуар, Гана, Бразилия,Нигерия
кофе (Бразилия, Колумбия,) Шайді өсіру Какао өсіру.
Техникалық өсімдіктерді өсіру
Тағамдық емес (непродовольственные) өнімдер - Мақта (Хлопчатник) өсіруден : Қытай, Үндістан, Пәкстан, Өзбекістан), тұтынушылар– шетелдік Еуропа, Жапония , О-Ш Азия.
- Зығыр (Лен): Ресей мен Беларусь.
- Табиғи каучук (гевея ағашынан алынады): өндіретін – Индонезия, Малайзия, Таиланд; тұтынушылар–шетелдік Еуропа мен Жапония.
- Темекі (Табак): өндіретін– Қытай (2,7 млн. тонн), АҚШ, Үндістан, Бразилия, ТМД елдері;
- Есірткі өсімдіктері: өндірушілер – «алтын жарты ай» елдері (Пәкістан, Ауғанстан, Иран), «алтын үшбұрыш» елдері (Таиланд, Лаос, Мьянма), Колумбия және АҚШ.
ТАҒАМДЫҚ ЕМЕС (ТЕХНИКАЛЫҚ) ӨНІМДЕР
техникалық өнімдер басқа өнеркәсіп салаларына шикізат үшін өндіріледі. Техникалық өнімдерге: талшықты (волокнистые) заттар: (хлопчатник, лён, сизаль, джут), гевея (источник натурального каучука), табак. Аса маңыздысы мақта болып табылады. Мақта өндіруден 1 орын –Азияда, 2-ші Америка, 3-ші Африка. Зығыр өндірудің 70% Ресей мен Белоруссияға келеді. Ал табиғи каучуктың 85% Оңтүстік Шығыс Азия елдеріне тиесілі. Әсіресе Тайланд, Индонезия және Малайзия елдері өндіреді.
Карта. «Әлемдегі талшықты дақылдар мен табиғи каучуктың негізгі өндірістік бағыттары».
Табиғи каучук Гевея өсімдігінің шырынынан алынады. Бразилия. Оңтүстік-Шығыс Азия елдері. Джут-Үндістан,Бангладеш Банан өсіруші елдер -Эквадор,Бразилия,Үндістан,Мексика,Колумбия,Панама Жүзім жинаудан көзге түсетін елдер-Италия, Франция,Испания,АҚШ Гүл өсіруден маманданған ел-Нидерланды Жеміс-жидектер көп өндіретін жетекші елдер-АҚШ,Қытай,Үндістан,Бразилия
Достарыңызбен бөлісу: |