Оқушылар, келесі суреттерді көре отырып: Сабақтың тақырыбына *Оқу мақсаттарына болжам жасайық!!!



бет4/5
Дата02.12.2023
өлшемі8,13 Mb.
#194515
1   2   3   4   5
Байланысты:
шаруашылық

Китай

440

370

США

340

1350

Индия

220

250

Россия

85

570

Франция

60

1000

Индонезия

60

270

Канада

50

1700

Бразилия

50

320

Украина

35

680

Турция

30

470

Әлемнің негізгі нандары
Кукуруза
Бидай
Күріш

Археологиялық зерттеулер:

  • Бидай б.з.д 5-6 мың жылдықта Алдыңғы Азияда пайда болған. Ұлы географиялық ашылулардан кейін басқа елдерге жіберіле бастады.
  • Күріш– б.э.д 5 мың ж бұрын Қытайда пайда болды. Ұлы географиялық ашылулар кезінде күріш Америкаға жіберіле бастады.
  • Жүгері бұл Америкадан Европаға жіберілді

Әлемдік нандарды өндіретін бастапқы елдер


Бидай

Кукуруза

Күріш

елдер

Жалпы түсім, млн. тонн

елдер

Жалпы түсім, млн. т

елдер

Жалпы түсім, млн. т

Китай

110

США

250

Китай

195

Индия

70

Китай

105

Индия

120

США

70

Бразилия

32

Индонезия

50

Россия

35

Мексика

20

Бангладеш

28

Франция

34

Франция

13

Вьетнам

26

Канада

25

ЮАР

12

Таиланд

21

Австралия

20

Индия

10

Мьянма

21

Германия

20

Аргентина

10

Япония

15

Күріш - әлемдік жинаудың 9/10 - Қытай, Үндістан, Индонезияға, Жапонияға тиесілі

Күріш экспорттайтын негізгі елдер Таиланд, Индия, Пакистан, Италия.

Күріш экспорттайтын негізгі елдер Таиланд, Индия, Пакистан, Италия.

Жүгері – Мексикада дүниеге келген. Негізгі өндірушілер АҚШ (жүгері белдеуі Жоғары көлдердің оңтүстігі, әсіресе Айова штаты). Сонымен қатар Қытай және Бразилия

Жүгері өндірудегі бастапқы 10 ел


Страна

Валовой сбор, млн т

США

250

Китай

105

Бразилия

32

Мексика

20

Франция

13

ЮАР

12

Индия

10

Аргентина

10

Румыния

9

Италия

8

Майлы дақылдар өндіру

Майлы дақылдардың ішіндегі аса маңыздылары:

Соя өндіруден жетекші елдер АҚШ 1, Бразилия 2, Аргентина 3, Қытай,Үндістан

Күнбағыс Ресей 1, Украина, Балтық елдері,

Жержаңғақ Үндістан 1, Батыс Африка елдері

Соя өндіру

Зәйтүн (оливка) өндіру

Күнбағыс (Подсолнечник)

Жержаңғақ (Арахис) –Батыс Африка


Рис. 2. Қант қызылшасы.
Рис. 3. Қант құрағы.
ҚАНТТЫ ӨСІМДІКТЕР
Қантты дақылдардың негізгі екі түрі бар:
65%
  • Қант құрағынан алынады;

  • (сахара производят из сахарного тростника)

35%
  • Қант қызылшасынан алынады;

  • (сахара производят из сахарной свеклы)

Қоңыржай белдеуде
  • Франция
  • АҚШ
  • Украина
  • Ресей

Субтропиктік белдеуде:
  • Бразилия
  • Үндістан
  • Куба
  • Қытай
  • Пакистан

Негізгі өндірушілер
Қантты экспорттайтын негізгі елдердің қатарына: Бразилия, Таиланд, Австралия, Куба, Франция, Украина.

Негізгі қантты дақылдар:

  • қант құрағы (сахарный тростник) - Бразилия, Куба,Үндәстан, Қытай
  • Қант қызылшасы (сахарная свекла) -Украина, Ресей, Франция, АҚШ.

Қант құрағы

Қант қызылшасы

Қантты дақылдар

Әлемде жылына 120 млн. т. Қант өндіріледі: оның 2/3 бөлігі қант құрағынан, ал 1/3 бөлігі қант қызылшасынан алынады.

 Қант құрағының отаны – Бангладеш, бірақ қант құрағын оның екінші отаны Америкада, субтропиктік және тропиктік белдеулерде көп өндіреді.

  •  Қант қызылшасының отаны – Евразияның қоңыржай белдеу, ең алғашқы қант зауыты – Германияда пайда болды. Оның басты өндірушілері – Россия, Украина, Шетелдік Европа елдері мен Солтүстік Америка елдері болды.

Сергітетін (тонизирующие) өсімдік шаруашылығы

Шайдың отаны – Қытай. Негізгі өндіруші елдері Үндістан, Қытай,Шри-Ланка.

  • кофе отаны –Эфиопия Африка, 2/3 бөлігін Латын Америка елдері, Әсіресе Бразилия мен Колумбия. Латын Америкасы кофе «арабика», Африка мен Азия – «робуста» сорттарын өндіреді
  • какао отаны– Америка, негізгі өдірушілері Кот-д′Ивуар, Гана, Бразилия,Нигерия

кофе (Бразилия, Колумбия,)

Шайді өсіру

Какао өсіру.


Техникалық өсімдіктерді өсіру

Тағамдық емес (непродовольственные) өнімдер

  • Мақта (Хлопчатник) өсіруден : Қытай, Үндістан, Пәкстан, Өзбекістан), тұтынушылар– шетелдік Еуропа, Жапония , О-Ш Азия.
  • Зығыр (Лен): Ресей мен Беларусь.
  • Табиғи каучук (гевея ағашынан алынады): өндіретін – Индонезия, Малайзия, Таиланд; тұтынушылар–шетелдік Еуропа мен Жапония.
  • Темекі (Табак): өндіретін– Қытай (2,7 млн. тонн), АҚШ, Үндістан, Бразилия, ТМД елдері;
  • Есірткі өсімдіктері: өндірушілер – «алтын жарты ай» елдері (Пәкістан, Ауғанстан, Иран), «алтын үшбұрыш» елдері (Таиланд, Лаос, Мьянма), Колумбия және АҚШ.

ТАҒАМДЫҚ ЕМЕС (ТЕХНИКАЛЫҚ) ӨНІМДЕР
техникалық өнімдер басқа өнеркәсіп салаларына шикізат үшін өндіріледі. Техникалық өнімдерге: талшықты (волокнистые) заттар: (хлопчатник, лён, сизаль, джут), гевея (источник натурального каучука), табак. Аса маңыздысы мақта болып табылады. Мақта өндіруден 1 орын –Азияда, 2-ші Америка, 3-ші Африка. Зығыр өндірудің 70% Ресей мен Белоруссияға келеді. Ал табиғи каучуктың 85% Оңтүстік Шығыс Азия елдеріне тиесілі. Әсіресе Тайланд, Индонезия және Малайзия елдері өндіреді.
Карта. «Әлемдегі талшықты дақылдар мен табиғи каучуктың негізгі өндірістік бағыттары».

Табиғи каучук Гевея өсімдігінің шырынынан алынады. Бразилия. Оңтүстік-Шығыс Азия елдері.

Джут-Үндістан,Бангладеш Банан өсіруші елдер -Эквадор,Бразилия,Үндістан,Мексика,Колумбия,Панама Жүзім жинаудан көзге түсетін елдер-Италия, Франция,Испания,АҚШ Гүл өсіруден маманданған ел-Нидерланды Жеміс-жидектер көп өндіретін жетекші елдер-АҚШ,Қытай,Үндістан,Бразилия



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет