308
III бөлім. Тәрбие теориясы
19-тарау. ТӘРБИЕНІҢ ЖАЛПЫ ӘДІСТЕРІ
19. 1. Тәрбие әдісі туралы түсінік
Төрбиелеу әдісі ойдан қүрастырылған нәрсе емес, ол өздігінен жасал-
майды, тіпті ол субъект шығармашылыгының нәтижесі де емес.
Субъект
тәрбие әдісін таңдауда толығымен тәрбиелеу нәтижесіне көз жеткізу үрдісіне
тәуелді болады.
Педагог санасында тәрбиелеу нәтижесін көре білуі алда күтілетін нәтижеге
кол жеткізу жолдарын (аңғаруға) айқындауға мүмкіндік береді. Тәрбие әдісі
түсінігі екі жақты болжамдауға негізделген. Ол: «қандай нәтиже алу керегін
білемін және оған қалай қол жеткізудің әдіс-тәсілдерін білемін”,
- деп
алдынала айта алады.
Тәрбивлеу әдісі дегеніміз - әлемге және озінің жеке басына деген жо-
гаргы қарым-қатынастм қалыптастыру маңсатына негізделген педагог
пен бала арасындагы іс-әрекеттерді үйымдастыру моделі.
Сонымен қатар бүл одіс козделген мақсатты танып білуде процесінде
айқындала түседі.
Ол ойша қорыту, талдау жасау барысында нақтыланады.
Тәрбие әдістерінің санына коп не аз болу керек деген молшерлік шек
қоюға болмайды. Ол алда жоснарланған нәтижеге қол жеткізу үшін қажетті
болып табылатын әдістердің барлығын қамтиды. Ол
әрбір тәрбие ісіне
байланысты көп не аз болуы мүмкін.
Түрмыстық тәжірибеде мақсатқа жетудің әрбір қадамы болжамдалған,
яғни ойша қорытылатын әрекет. Мәселен, етікші ең алдымен алдына мақсат
қояды: озінің қолынан қандай етік жасап шығаруы мүмкін.
Содан соң осы
мақсагқа орай жасайтын іс-өрекетін жоспарлайды. Демек, етік тігу тосілдерін
ойластырады. Мәселен, сәнді туфли жуан өкшелі болмау керек, ал
солдаттың
етігіне күлгін бантик тақпайды.
Біздің жасаған аналогиялық салыстырулар күрделі өнімге көп әдіс
қажеттігін, ал күрделі емес, қарапайым өнімге бір ғана әдіс жеткілікті
екендігін көрсетеді. Бүган қосымша, етікші шеге қағу үшін
бір ғана операция
жасаса, әдемі етік тігу үшін барлық әдісті жүйелі қолдану қажет.
Педагогтың әдістемесі педагоггің әдіс жүйесі ретінде түтастай нотижені
танып-білу өлшемімен анықталады. Айталық, педагог нені мақсат етеді,
балаларға
эсер ету, ықпал ету шарасын қашан үйымдастырады? Педагог
алынуға тиісті қорытынды нәтижені қалай жоспарлап отыр? Мәселен, педагог’
тәрбиеленушіге өзінің екінші «Менін» енгізгісі келеді. Әдістеме айқын:
Достарыңызбен бөлісу: 
