П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
| ойдагы улгііер
тағы бар, оларды идеалды деп атайды. Бүл атауларда оларды қүрастыратын тәсіл көрініс тапқан. И дсалды модель ертеден келе жаткан ғылым сиякты шын монінде таным қүралы. Теориялық елестету объектінің түпнүсқасымен салыстырганда ол үлгі ретінде болады. Бүл ретте ойша модель материалдық модельден ешбір ажыратылмайды. Біз мысалы- мызда нақты үшақтың өмірдегі толыққанды болшектерін, айталық, қозғауыш- тарын алмай қарастырдық, теория да сол сияқты болмыстың объектісін белгілі бір қатынаста көрсстеді, басқасын қойып, бір қырын бөліп шығарады. Объектінің көптеген қасиеттерінің ішінде (олар бір стакан шай, күн ысытқан шатыр, адамның денесі болуы ықтимал) ол тек жылу немесе молекулалық қүрылымды бөлігі қарастырады. Идеалданған модель Нютонға алманың қүлап түсуі мен аспан денелерінің қозгалысы арасындағы үқсастықты көре білуге мүмкіндік жасаған. Ншқандай басқа әсерге үшырамаған оқушы немесе сынып- тың, “таза бейнесін” (идеалды моделін) ойша қүрастыруды бүл бейнені шындық болмыспен салыстыра отырып, зерггеуші бүдан әрі осыған дейін қарас гырмаған факторларды зерттейді. Бүл ретте оқушы “идеалды” магынасында тек бір қырынан: тірі адам бала ретінде емес “арық” абстракция бейнесінде оқытудың теориялық бейнесінің жүйесіне енеді. Бүл жүйеде оқушы шын оқушының идеалдық моделі ретінде, оқыту мен білім алудың субъектісі ретінде анықталады. Бірақ ол “идеалды” оқиды, озіне қажет қана материалды меңгереді. Ол тамақ жемейді, үйықта- майды, тек оқиды. Орине, оқушының тірі емес бейнесін нағыз оқушымен салыстырғанда істің идеалдық және реалдық жағдайы арасында сәйкессіз- діктер бар. Келесі міндет осы сәйкессіздіктіц себебін анықтау керек болса, оларды жою тэсілдерін табу болып табылады. Мүмкін, оқулық өте күрделі болғандықган, материалды оқушы меңгере алмады. Оның себебі: оқыту процесін үйымдастырудың басқа мазмүны мен формаларын жасау қажет. Сонымен, үлгілеу дегеніміз нәтижелердің мақсаттарға сәйкеспсй қалуын, осы кітаптың 2 тарауындағы ғылым мен практиканың байланысы циклының жаңару себептерін корсеткендей, анықтай алады. Бүдан соң, оз міндетін орындаған ракета тасушы сияқты “идеал” оқушы қүрылымы алынып тасталынады. Керек модельде, нормативті модельде не жасалу керек, педагогикалық болмысты өзгерту үшін, оны теориялық негіздемесіне жақындастыру үшін, ойша ойлас- тырылған елестету корсетілінеді. Мүндай модель теориялық модель сияқты идеалдық жинакталған болып танылады. Ол тікелей жоба, педагогикалық әрекеттің “сценарийі” емес, ондай жобалардың алғашқы бейнесі “нәтижелерге жет}7 үшін не істелінуі керек” деген сүраққа жауап береді. Соңында, бүл жалпы бейне педагогикалық әрекеттің жобасында нақты- ланады. Бүрын айтылғандай, жобада гірактикаға арналған осындай әрекеттің нақты формалары бар. |