Хош иісті түймедақ
Дәрілік түймедақ секілді
хош иісті.Түтікті гүлі
жасыл түсті.Түймедақтың
бұл түрі медицинада
қолданылады.Пайдалан
уы дәрлік түймедақпен
бірдей.Батыс Европа
халықтары бұл өсімдік Иіссіз түймедақ
терді ішектегі түрлі
құрттарға қарсы Бұл да арам шөп ретінде жол
пайдаланады. Аула бойында үйлердің айналасында
ларды,гүлзарларда кездеседі.Шілдеде гүлдейді. Қыркүйек-
сәндік үшін өсіріледі. те жеміс береді. Өсімдіктің бойында,
әсіресе гүл шоғырларында эфир майы
болады.Ол 10-17-ге дейінгі мөлшерде
кездеседі,тұқымында 20- ға дейін май
кездеседі. Гүл шоғырында пиретрин және
соған жақын жәндіктер үшін зиянды
заттар блады.Сондықтан да бұл өс
імдік интектисид ретінде
пайдаланылады.
Дәрілік қасиеті
Түймедақ гүлшоғырының құрамында эфир
Майы(0,2-0,12%)-термен спирт органикалық
қышқылдар, витаминдер т.б.қабынғанға қар
сы әсер ететін,тер шығаратын , ауырған
жерді тыныштандыратын дәрі ретінде жә
не клизма жасауға қолданылады. Іш өткен
де, ішек түйнегенде ішеді. Оның гүлдері-
нен жасалған су тұнбасын ішке жел қа-
бынғанда, ыстық көтерілгенде дәрі реет-
інде қолданады.
Сондай-ақ оның антисептік қасиеті де
бар.Емдік өсімдіктердің ас қорыту мүше-
лерінің қалыпты жұмыс істеуіне
де тигізер септігі мол. Ол үшін
түймедақ гүлінің қайнатпасын екі күнде
бір стаканнан ішу пайдалы.
Емдік қасиеті
Түймедақпен көптеген ауруды емдеуге болады. Түймедақ гүлі
өт жолына тас байлану, тұмау, бас ауруына қарсы ем.
Өсімдіктен алынған эфир майы жүйке жүйесін әлдендіріп, ми тамырларын кеңітеді. Асқазан, ішек жолдарының жұмысын жақсартып, өтті жүргізіп, тәбетті ашуға көмектеседі. Бұлшық еттің жұмыс қабілетін арттырады. Сонымен қатар:
1) Суық тигенде екі шай қасық түймедақ гүлін 300 г суға қайнатып, 4 сағат бұқтырып тұнба жасау арқылы пайдалануға болады. Тұнбаны ертелі-кеш астан бұрын ішу қажет.
2) Асқазан ауруына екі ас қасық гүл үгітіндісін бір стақан қайнап тұрған суға салып, бір сағат жабық ыдыста бұқтырып алып ішу көмектеседі.
3) Бел ауырса, түймедақ гүлін ұнтақтап тұзы жоқ сары майға араластырып белге жағуға болады.
4) Тер шығаратын дәрі ретінде бір стақан гүл үгітіндісін қайнап тұрған суға салып, 40 минут бұқтырып алып қолданады. Тұнбаны сүзіп, ыстықтай ішкен дұрыс.
Ескерту! Емдік мақсатта пайдаланатын өсімдікті көлік жүрмейтін, ауыл, қаладан алыс шалғын мен алаңқайлардан жинау керек. Дәрілік мақсатта қолдану үшін өсімдікті толық гүлдеп тұрған кездежинайды. Көлеңкеде кептіріп, дорбада сақтайды.
Мен зерттеу барысында Жуалының емдік қасиеті бар түймедақ гүлін жаз
бойы өзім жүрген
ортада бақылап,
бағдарлап жүрдім.
Ал оқу басталғалы
бері де бос жүрген
жоқпын.
Өйткені, менің өз мақ-
сатым бар.Сол мақ-
сат мені алға
жетелеп,ізденуге
жол сілтейді.Сон-
дықтан мен бос
уақытымның көбінде компьютер алдында
отырып,өзіме керек
мәліметтерді іздес-
тіріп,жинақтап,ойымды
бір ізділікке салуға тыры-
сып жүремін.Мен осы ба-
ғытты таңдағаныма қуанышта ды
Таралуы:
Дәріханалық түймедақ ТМД елдерінің Европалық бөлігінің оңтүстік және орталық аймақтарында, Украинада, Қырымда, Солтүстік Кавказда, Молдавияда өседі. Краснодар өлкесі мен Украинада мәдени түрде өсіріледі.
Қазақстанда Шығыс Қазақстан, Талдықорған, Алматы, облыстарында өсіріледі.
Тілшесіз түймедақ – кеңірек тараған, арамшөп түрінде барлық жерде кездеседі. Қазақстанда Қостанай, Шығыс Қазақстан, Алматы және басқа облысарда өседі.
Химиялық құрамы:
Шикізатта 0,2-ден 0,8%-ға дейін эфир майы болады. Негізгі компоненті азулендер туындысы – хамазулен. Эфир майының 50% ациклды сесквитерпен фарнезеннен тұады, бисаболол, кадинен бар.
Сонымен қатар, сесквитерпендік лактондар матрицин, матрикарин бар.
Шикізатта флавоноидтар, никотин, аскорбин, изовалериан қышқылдары, салицил қышқылы, кумариндер, каротиндер бер.
Қолданылуы:
Түймедақ ресми медицинада да, халықтық медицинада да кеңінен қолданылады. Ішектің спазмаларында, іш өткенде, менструациялық цикл бұзылғанда қолданылады. Сырттай қабынуға қарсы, антисептикалық дәрі ретінде шаймалау үшін, ванналар және клизмалар түрінде қолданылады.
«Ромазулан» - препараты құрамында түймедақ экстракты мен эфир майы бар, эмульгатор твин 80 бар. Бұл препарат қабынуға қарсы қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |