ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР • АУА РАЙЫ • ЖЕЛ
12
Ауа райының түрлері: Жел
Тереңдетілген
Негізгі
A – Жерді ендіктер сияқты айнала
қоршаған, өзара байланысқан алты
жел батареясы ретінде
C – Жерді бойлықтар сияқты айнала
қоршаған, өзара байланысқан алты
жел батареясы ретінде
• Атмосфера айналымын ... жақсы суреттеуге
болады
B – Жерді бойлықтар сияқты айнала
қоршаған, байланыспаған алты жел
батареясы ретінде
• Негізінде, ғаламдық желдер жылуды
A – полюстерден экваторға
тасымалдайды
B – жер бетінен ауаға
тасымалдайды
C – экватордан полюстерге
тасымалдайды
ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР • АУА РАЙЫ • ЖЕЛ
13
Дауылдар
Тереңдетілген
Негізгі
• Мыналардың қайсысы дауыл сөзіне қатысты
ЕМЕС?
A – тайфун
B – торнадо
A – тайфундар, торнадолар және
тропиктік дауылдар
• Дауылдар әлемнің әртүрлі бөлігінде әрқалай
аталады:
B – циклондар, торнадолар және
тайфундар
C – тропиктік циклон
• Дауылдар қайда түзіледі?
A – температурасы 27°C-тан асатын
мұхиттарда
B – тропиктік ылғалды ормандарда
C – температурасы 17°C пен 27°C
аралығындағы мұхиттарда
• Дауылдардағы ылғалды жылы ауа
A – жоғары қысымға алып келеді
B – көтеріледі
C – буланады
• Кориолис әсері
A – дауылдың салдарынан пайда
болатын интенсивті булану
B – дауылдарды үлкен шарпы
бұлттардың түзілуі
C – дауылдарды айналдыратын күш
C – тропиктік дауылдар, циклондар және
тайфундар
A – су температурасы 28°C және
Кариолис эффектісі біршама күшті
болатын орталық Атлант мұхитында
• Дауылдар көбінесе қайда түзіледі?
B – мұхит суының температурасы
28°C және Кариолис эффектісі әлсіз
болатын экваторда
C – мұхит суының температурасы 17°C
және Кариолис эффектісі өте күшті
болатын Атлант мұхитында
A – булану деңгейінің жоғарылығы
• Дауылдағы қысымның төмен болу себебі
B – ылғалды, жылы ауаның көтерілуі
C – конденсация мөлшерінің жоғарылығы
A – желсіз, жауын-шашынсыз ауа
райы, ашық аспан
• Дауылдың орталығы қалай сипатталады?
B – желсіз ауа райы, жоғары қысым
және бұлтты аспан
C – жылдамдығы 200 км/сағ-қа дейін
жететін жел
ЖЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМДАР • АУА РАЙЫ • ЖЕЛ
14
Дауылдар
Тереңдетілген
Негізгі
A – одан сайын күшейеді
• Дауыл көшкін жасағанда
B – бәсеңдейді, себебі Кориолис әсері
әлсіз
C – бәсеңдейді, себебі “жанармаймен”
қамтамасыз ететін жылы теңіз суы бар
• Дауылдың орталығы –
A – ең жойқын аймақ
B – тыныш
C – жүйенің шетіне жақын