Қарама-қарсы  ағымдық  механизмінде  Генле  ілмегінің  жоғары

(тік  жуан  иіні)

бұл

үдерісте

Оның  эпителийлері  қоршаған 

интерстициалды  кеңістікке    натрий  ионын  белсенді  түрде  реабсорбциялайды  да  интерстициалды  сұйықтың 

гиперосмостығын  ұлғайтады,  көтереді.  Ендеше  Генле  ілмегі  қоюландырушы  (концентрациялаушы)  механизм 

ретінде жұмыс істейді (1-ші және 2- сурет). 

 Натрийдің  тасымалдануы  калий  және  хлордың  (Na-,  К-,  2СL  – 

*

котранспортымен

)    және  сутегі  ионының 

**

антипорт

  (айырбастау,  обменник)  атты  тасушылардың  көмегімен  бірге  қатарласа  жүреді.  Бұл  жерде  суға 

өткізгіштік өте төмен өйткені онда аквопориндер жоқ.  

*Хлор  анионымен  ілеспелі  түрде  натрий  ионы  электрохимиялық  градиент  бойынша  пассивті  сорылады 

(реабсорбцияланады). Мұндай бір ионның (натрий) басқа заттың (хлорид) пассивті тасымалдануымен бірге жүруін 

котранспорт деп атайды.    

** Өзекше эпителийінің апикалды  мембранасында электронейтралды тасымалдаушы бар, ол Na+ және Н+

бірімен 

орналасады, алмасады. Мұндай тасымалдау механизмі антипорт (алмасу, обменник) деп аталады. 

 

Төмен  қарай  бағытталған  ілмек  иінінде  аквопориннің  1-ші  типі  болғандықтан  су  пассивті  (енжар)  өзекше 

сорылуынан бара-  бара  гиперосмостық    күйде  болады,  яғни  интерстициалық  сұйықтықпен  осмостық  тепе-теңдік 

(теңгерім)  қалыптасады.  Жоғары  бағытталған  иінде  натрийдің  сорылуына  байланысты  дисталды  өзекшенің 

қыртысты  бөлігінде  несеп  гипотониялық  күйге  жетеді.  Бірақта,  Генле  ілмегінде  су  мен  тұздардың  сорылуынан 

несептің мөлшері айтарлықтай азаяды (1- сурет).  

Содан кейін жинағыштық түтікке  түскен несеп Генле ілмегінің жоғары бағыттағы иінімен қарама-қарсы ағымдық 

жүйе құрайды. Егерде жинағышты түтікшелерде су аз сорылса, ал натрий, хлоридтер, мочевинаның реабсорбциясы 

жалғаса  түссе,  онда  нефрон  несепті    көп  мөлшерде  концентрациясы  төмен  гипотониялық  күйде  шығарады.  Бұл