Дəрі Кіріспе. Биотехнологиялық процесстер жайында түсінік. Биотехнологияның даму сатылары. Халық шаруашылығының əр түрлі саласындағы биотехнологияның ролі

бар.  Көпшілік  ферменттер  нейтрал 

ортада максимальды белсенділік танытады. (10 сурет) 

Қышқылдығы  жəне  сілтілігі  өте  жоғары  ортада  тек  кейбір  ферменттер  ғана  жақсы 

қызмет  атқара  алады.  Н

+ 

концентрациясының  белсенді  орталыққа  əсері  ферменттің 

орталық   азды-көпті   дəрежеде    иондалады,   ферменттің    ақуыздық    бөлігінің   көршілес 

полипептидтік  тізбек  үзінділерімен  тасада  қалады(экранирован).  Сондай-ақ,  ортаның  рН 

көрсеткіші  субстраттың,  фермент-субстарт  кешенінің,  реакция  өнімінің  ионизациялану 

дəрежесіне əсер етеді. 

3.

өзіне ғана тəн қасиеттері  болады, мысалы тек  бір ғана реакцияны жылдамдатады. Мысалы, 

уреаза ферменті бүйрек жəне бауырда мочевинаның  гидролиз реакциясын жылдамдатады: 

Н

2

2 

+ H

O → 2NH

+ CO

Басқа ферменттер біртоп өзіне тəн ерекшеліктерге ие немесе кеңістіктегі бір изомерге 

əсер ететін стериохимиялық спецификаға т.с. ие. (мысалы, α-немесе β-метилглюкозид). 

4.

белсенділігін  жоғарылататын  активаторлардың  қатарына  көптеген  металл  иондары  жатады: 

(Mg

2+

,  Mn

,  Zn

,  K

) жəне кейбір аниондар (Cl

-

). Кей жағдайларда металл иондары (Mg

, 

Zn

)  ферменттің  простетикалық  топ  құрамына  жатады,  ал  кейде  фермент-субстрат 

кешенінің түзілуін жеңілдетеді. Ингибиторлар ферменттердің жылдамдығын тежейді.