Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі м. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік



Pdf көрінісі
бет260/422
Дата30.01.2022
өлшемі8,45 Mb.
#116219
1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   422
Байланысты:
Профессор Қ.Ж. Мырзағалиевтің педагогикалық мұрасы және заманауи білім беру жүйeсі

2-мәтін. 3-4-топтарға 
Талас  жазу  ескерткіштері.  Талас  өзені  аңғарынан  табылған  ескерткіштер 
«Талас  ескерткіштері»  деп  аталып  жүр  Талас  өзенінің  бойынан 
Қырғызстан  жерінен  барлығы  23  ескерткіш  табылған  Таластан  табылған 
ескерткіштер көлемі тар көлемі әзірше өте шағын және сан жағынан да аз 
Талас    алқабынан  1932  жылы  табылған  руна  жазуы  бар  алатаяқ  та 
қызықтыра түсті оның төрт қырында да көне  түркі алфавитімен жазылған 
бұл алатаяқ шыршадан жасалған оның құндылығы да осында алатаяқ қазір 
Санкт-Петербургтегі  мемлекеттік  Эрмитажда  сақталуы  Орхон-Енисей 
ескерткіштері тектес таңба-жазылуы тастар Әулиеата түбінен Талдықорған 
өңірінен  Сарыарқадан  және  Алматы  маңынан  табылған  сонымен  ежелгі 
түркі елі белгілі бір аумақта өмір сүріп өзіне лайық жазуын тілін өзге де 
мәдениетін  дамытқан  ежелгі  түркі  мәдениетінің  Орталықтары  Енисей 
Орхон  Селенгі  Талас  өзендерінің  бойы  Минуевльск  ойпаты  Алтай  тауы 
Қазіргі  Тува  КрасноярЖетісу  аймақтары  болды  оған  Шығысы  Хангай 
Сарыөзеннен,  батысы  –  Карпат  тауларына  Оңтүстігі  –  Қытайдың 
Аққорғанынан  Теріскейі  –  Ленаға  дейінгі  аралықтағы  байтақ  аймақты 
мекендеген  түрік  халықтарының  жазу-сызу  дәстүрінен  қалған  барлық 
мұралар  енуіғылым  әлемінде  түрік  жұрттарының  жәдігері  ретінде 
танылған жазулар 2500 жылдан бері бар деп есептеледі әзірге мәлім болған  
есеп бойынша, көне Түрік жазуымен тас бетіне 240-тай қағаз бен теріге 310 
беттей  мәтін  түсіпті  маникей    әріпімен  554  бетіне  жуық  мұралар  ұйғыр 
әрпімен  1000-ға  тарта  мәтіндер  10-ға  жуық  кітаптар  жасалыпты  араб 
қарпімен  жазылған  ортағасырлық  дүниелер  қаншама  жалпы  түрік 
халықтары  XVI  ғасырға  дейін  оннан  астам  жазу  үлгісін  қолданып 
пайдаланған кездерінде қыруар мұралар қалдырған  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   422




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет