Методические рекомендации по преподаванию учебного предмета «основы предпринимательства и бизнеса»

57 
 
Қазақстанда  ет  тағамды  барлығы  жақсы  көретіні  ешкімге  де  құпия  емес. 
Бұл  кез  келген  қазақстандық  отбасының  дастарханындағы  ең  қажетті  тағам. 
Бүгінде  мейрамханаларда,  дәмханаларда  ғана  емес,  сонымен  қатар  көптеген 
қазақстандықтардың үйлерінде де астауды мерекелік дастархан жаю барысында 
пайдаланады.  Бұл  әдемі  әрі  ерекше  көрінеді.  Біздің  заманымызда  астау  жасау 
жаңа тыныс алып, халықтың салт-дәстүрін насихаттайтын тренд болды. Астау 
қазақ  экожүйесінің  басты  құндылығы  болып  табылады.  Онда  ет  ұзақ  уақыт 
бойы  суып  кетпейді,  ал  әрленген  ағаш  астау  мерекелік  үстелге  ерекше  сән 
береді. 
Идея: 
Мектепте білім алып жүрген уақыттан бастап Талдықорған азаматы Абзал 
Бегімбетов  ағаштан  түрлі  қобдишаларды  және  кәдесыйларды  жасап,  оларды 
туыстарына, достарына, көршілеріне сыйға тартуды ұнататын. Осыдан бірнеше 
жыл  бұрын  қалалық  дүкендердің  бірінде  Абзал  тойларда  ет  тағамы  берілетін 
ағаш  астауға  назарын  аударды.  Абзал  қайтсе  де  астауды  жасауға  үйренуді 
шешті.  Өкінішке  орай,  цехта  Абзалды  үйретуден  бас  тартты.  Содан  кейін  ол 
осындай  өнімді  жасайтын  бір  кәсіпкермен  кездесті.  Келіссөздерден  кейін  ол 
цехтың бірін жалға алып, жұмысшыларды жалдап және өндірісті бастап кетті. 
Бұл  саладағы  шеберлер  өте  көп  болып  шықты.  Жас  жігіт  тәжірибелі  ағаш 
шеберлердің жұмысын бақылап, үйреніп алады.
 
Алайда  барлығы  бірдей  өнімді  өндіруді,  жылжытуды  және  өткізуді 
ұйымдастыра  алмайды.  Талдықорған  қаласына  оралғаннан  кейін  жас  жігіт 
алдымен үй жағдайында ағаш астауларын жасай бастады. 
Сұраныс 
Көп  ұзамай  оларға  сұраныс  артып,  жаңа  бастаған  кәсіпкер  жеке 
кәсіпкерлігін тіркеп, Балпық би ауылында шағын шеберхана ашып, кейін облыс 
орталығында  цех  ашты.  Осылайша  қазақ  ұлттық  дәстүрлерімен  әуестену  үш 
жыл  бойы  тұрақты  табыс  әкелетін  бизнеске  айналды.  Ай  сайын  5  адамнан 
тұратын шеберлер, әр түрлі формадағы 100 – ге жуық бұйымдар жасады, бірақ 
оларға деген қажеттілік әлдеқайда көп – 400 дана болды. Тапсырыстар көбейіп, 
өткізу  мәселесі  туындаған  жоқ:  барлық  өнімді  көтерме  бағамен  Нұр-сұлтан, 
Алматы, Қостанай қалалрының бизнес-серіктестері сатып алуда. 
Қаржыландыру 
Кәсіпкер «Табыс» жеке кәсіпкерлігін тіркеген соң, 2017 жылы «Бизнестің 
жол картасы – 2020» бағдарламасы шеңберінде ағаштан жасалған ұлттық ыдыс-
аяқ  өндірісі  жобасымен  мемлекеттік  гранттар  конкурсына  қатысты,  Абзал 
миллион  теңге  алып,  құрал-жабдықтар  сатып  алып,  цехты  кеңейтті.  Бүгінде 
кәсіпкер  цехында  бес  адам  жұмыс  істейді,  олар  күн  сайын  астауды  12-15 
данадан дайындайды. 
Ресурстар 
Ағаш ыдысты дайындау үшін шеберлер қарағашты пайдаланады: бұл ағаш 
басқалардан  қатты  болып  саналады.  Өндіріске  тек  сапалы,  бұтақтары  мен 
жарықтары  жоқ  ағаш  пайдаланылады.  Цех  электр  араларымен,  дрельмен, 
тегістеу машинасымен жабдықталған, қымбат станоктар да бар. 

58 
 
Авторлық құқық 
Авторлық құқықтарды бекіту мақсатында Абзал әрбір бұйымға фирмалық 
белгіні – ежелгі қазақ ою-өрнегін «үкікөзді» ойып салады, ол бір жағынан сапа 
кепілі  қызметін  де  атқарады.  Оның  айтуынша,  ағаштың  жасы  үлкен  болған  
сайын ыдыс-аяқ сапалы болады. Ағаш бұйымдары өнерінде көркем ою, дизайн, 
шығармашылық тәсіл, ең бастысы  – зергерлік дәлдік пен шыдамдылық қажет. 
Кейде арнайы тапсырыс бойынша бір ағаш астауды дайындауға бір айға дейін 
уақыт жұмсауға тура келеді. 
Бәсеке 
Белгілі  болғандай,  қазақтың  ұлттық  ыдыс-аяқтарын  өндіру  саласында 
бәсекелестік  аз.  Мысалы,  еліміздің  оңтүстігінде  Талдықорған,  Шымкент  және 
Таразда бірнеше мамандандырылған шеберхана жұмыс істейді. Сонымен қатар, 
астау республиканың солтүстігінде де үлкен сұранысқа ие. 
Масштабтау 
Жақын  арада  Абзал  Бегімбетов  Қостанайда  тағы  бір  цех  ашып, 
шығарылатын бұйымдардың тізімін кеңейтуді көздеп отыр. 
Қысқа уақыт ішінде кәсібиліктің арқасында Абзал өнімі өңірде сұранысқа 
ие  және  танымал  болды.  Сонымен  қатар  кәсіпкер  жаңадан  бастаған  шеберлер 
мен  бизнесмендердің  тәлімгерлері  бола  білді.  Ол  өз  кезегінде  өз  ісін  ашқан 
ондаған адамды ағаштан жасалған ыдыс-аяқ шығаруға үйреткен. 

жүктеу/скачать 2,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: