Оқулық Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011

240
265. Адам тіршілігі нəтижесінде жиналатын зиянды заттарды қажетті пайдалы
заттарға айналдыру ретінде өңдеудің тиімді тəсілі қалай аталады?
А) көму;
B) биодеградация;
C) биоремидация;
D) өртеу;
E) биоконверсия.
266. Қалдықтарды өңдеуде перколяциялық биологиялық фильтр алғаш рет қашан
қолданылды?
А) 1925 ж.;
B) 1900 ж.;
C) 1915 ж.;
D) 1890 ж.,
E) 1967 ж.;
267.
Қоқыстарды 
қауіпсіз 
заттарға 
айналдыру 
мақсатында 
арнайы
микроорганизмдерді пайдалану арқылы өңдеу?
А) биоконверсия;
B) биодеградация;
C) биоремидация;
D) өртеу;
E) көму.
268. Қоршаған ортаны ауыр металдардан тазарту мақсатында өсімдіктерді
пайдалану қалай деп аталады?
А) биоремидация;
B) фиторемидация;
C) биодеградация;
D) биоконверсия;
E) өртеу.
269. Қалдықтар не арқылы адам организміне келіп түседі?
A) трофикалық тізбек;
B) биологиялық тізбек;
C) зат алмасу;
D) ассимиляция;
E) диссимсиляция.
270. Əртүрлі қатерлі ісіктерді тудыратын заттарды қалай атайды?
A) эндогендер;
B) бактериялар;
C) вирустар;
D) канцерогендер;
E) экзогендер.

241
271. Топырақты тазалауда улы заттарды жердің үстіндегі бөліктеріне (жапырақ,
сабақ,) жинау қабілетіне ие өсімдіктерді пайдалану қалай аталады?
А) фитодеградация;
B) фитоволитализация;
C) биодеградация;
D) биоконверсия;
E) фитоэкстракция.
272 Органикалық ластаушы заттарды ыдырату мақсатында өсімдіктер мен арнайы
іріктелініп алынған микроорганизмдер штаммдарын пайдалану қалай аталады?
А) биоремидиация;
B) фитодеградация;
C) биодеградация;
D) биоконверсия;
E) фитоволитализация.
273. Топырақ суы құрамынан ауыр металдардың ертінділерін сорып алу мақсатында
өсімдік тамырын жəне өскіндерді пайдалану қалай аталады?
А) фитофильтрация;
B) фитоэкстракция;
C) фитоволитализация;
D) фитодеградация;
E) фитосанитария.
274. Топырақтағы буланып ұшатын заттарды экстракциялау мақсатында арнайы
өсімдіктерді пайдалану қалай аталады?
А) фитоволитализация;
B) фитоволитализация;
C) биоконверсия;
D) фитоэкстракция;
E) фитодеградация.
275. Организмде хромосомалардың өзгерістерін тудыратын заттарды қалай атайды?
A) эндогендер;
B) бактериялар;
C) мутагендер;
D) экзогендер;
E) вирустар.
276. Шайынды сулардың қандай түрлері бар?
A) антропогенді жəне секірмелі;
B) табиғи жəне антропогенді;
C) өндірістік жəне шаруашылық;
D) табиғи жəне индукциялық;
E) өндірістік жəне секірмелі.

242
277. Арнайы өсімдіктерді пайдалану арқылы ластаушы заттарды мейлінше қол
жетпейтін дəрежеге өткізу қалай аталады?
А) фитоволитализация;
B) фитостабилизация;
C) фитодеградация;
D) биоконверсия;
E) фитоэкстракция.
278. Өндірістің əртүрлі салаларында шығарылаттың улы заттарды не деп атайды?
A) қалдықтар;
B) минералдар;
C) микроэлементтер;
D) мутагендер;
E) тератогендер.
279. Радиоактивті заттар, электромагнитті толқындар, жылу, шу ластанудың қай
түріне жатады?
A) физикалық;
B) биологиялық;
C) химиялық;
D) эстетикалық;
E) цитологиялық.
280. Əртүрлі микроорганизмдерді қолдану тазартудың қандай əдісіне жатады?
A) физикалық;
B) химиялық;
C) механикалық;
D) биологиялық;
E) инженериялық.
281. Көміртекгі өнімдері, күкірт, көмірсулар, шайынды сулар, аэрозольдар
ластанудың қай түріне жатады?
A) цитологиялық;
B) биологиялық;
C) физикалық;
D) эстетикалық;
E) химиялық.
282. Ауру қоздырғыш бактериалар мен вирустар, құрттар, қарапайымдылар
ластанудың қай түріне жатады?
A) цитологиялық;
B) химиялық;
C) физикалық;
D) эстетикалық,
E) биологиялық.

243
283. Əртүрлі ерітінділерді (хлор, фтор жəне т.б.) қолдану тазартудың қандай əдісіне
жатады?
A) механикалық;
B) физикалық;
C) биологиялық;
D) химиялық;
E) инженериялық.
284. Көмірсулардың сүт қышқылына дейін ашуы қандай бактериялардың көмегімен
жүзеге асады?
A) сүт қышқылды бактерияларының;
B) сірке қышқылды бактериялары;
C) гетероферментативті бактериялар;
D) құмырысқа қышқылы бактериялары;
E) спиртті ашу бактериялары.
285. Сүт қышқылды бактериялары ашу үдерісіне байланысты қандай топтарға
бөлінеді?
A) гомоферментативті жəне гетероферментативті;
B) сүт қышқылды, спиртті, ақыздық;
C) полиферментативті жəне моноферментативті;
D) гидролиз;
E) термофильді, психрофильді, мезофильді.
286. Гомоферментативті сүт қышқылды бактерияларының көмегімен көмірсутектің
ашуы қандай жолмен жүреді?
A) глюкоза жолымен;
B) гидролиз жолымен;
C) ыдырау жолымен;
D) қосылу жолымен;
E) сірке қышқылы, этанол жəне көмір қышқыл газы түзілуімен.
287 Гетероферментативті ашу барысында қандай өнімдер пайда болады?
A) ферменттер, гормондар, майлар;
B) тек қана глюкоза;
C) сүт қышқылы, сірке қышқылы, этанол жəне көмір қышқыл газы;
D) петидтер, майлар;
E) ақуыздар мен гормондар.
288. Төменгі деңгейдегі ашу рассалары қандай температурада қызмет етеді?
A) 6-10
0
С жəне оданда төмен;
B) 3-5
0
С;
C) 8-10
0
С;
D) 11-15
0
С;
E) 16-20
0
С.

244
289. Жоғарғы деңгейдегі ашу рассалары қандай температурада қызмет етеді?
A) 6-10
0
С;
B) 14-25
0
С;
C) 10-12
0
С;
D) 20-30
0
С;
E) 30-40
0
С.
290. Субстраттың толық тотығуы жүрмейтін жəне АТФ түзілуімен сипатталатын
метаболиттік үдеріс қалай аталады?
A) ақуыз өндіру үдерісі;
B) ферменттеу үдерісі;
C) ашу үдерісі;
D) гидролиздеу үдерісі;
E) этрификакциялау үдерісі.
291. Бір түр ішіндегі экологиялық оқшаулық, кейде айтарлықтай морфологиялық
айырмашылығы болмайтын организмдерге қолданылатын таксономикалық атау?
A) саңырауқұлақтар;
B) микробтар;
C) ашытқылар;
D) расса;
E) штаммдар.
292. Рассалар оптимальды температуралық қызмет ету режимдеріне байланысты
қандай түрлерге бөлінеді?
A) үлкен жəне кіші рассалары;
B) термофильді, психрофильді рассалары;
C) мезофильді, психрофильді рассалары;
D) гетеротрофты, аутотрофты рассалары;
E) төменгі жəне жоғарғы деңгейдегі ашу рассалары.
293. Алмастырылмайтын амин қышқылдары деп не себептен аталады?
A) тек бұршақ тұқымдастарда бар болғандықтан;
B) тек өсімдік құрамында бар болғандықтан;
C) адамдар ағзасында синтезделінбейтіндіктен;
D) тек май құрамында бар болғандықтан;
E) тек балық өнімдері құрамында бар болғандықтан.
294. Ақуыз құрамына кіретін 20 амин қышқылы ішінен қанша амин қышқылын
адамдар синтездей алмайды?
A) 4 амин қышқылын;
B) 8 амин қышқылын;
C) 2 амин қышқылын;
D) 3 амин қышқылын;
E) 10 амин қышқылын.

245
295. Бактериялар мен жоғарғы сатыдағы ағзалардың ген құрамдарының басты
өзгешеліктері не?
A) экзондар жоқ;
B) бактерияларда интрондар мүлде жоқ;
C) өсімдіктер мен жануарларда интрондар жоқ;
D) жануарларда интрондар жоқ;
E) бактерияларда интрондар бар.
296. Өсімдіктер мен жануарлардың гендерінде ақуыз синтезіне жауапты үлескі
қалай аталады?
A) ядролар;
B) интрондар;
C) экзондар;
D) цитоплазмалар;
E) локустар.
297. Өсімдіктер мен жануарлардың гендерінде ақуыз синтезі жүрмейтін үлескі қалай
аталады?
A) ядролар;
B) локустар;
C) экзондар;
D) аллельдер;
E) интрондар.
298. Жасуша ішінде, немесе сыртында өтетін əртүрлі үдерістерге реагенттер ретінде
пайдаланылатын, жасушалардың өнімі болып табылатын химиялық қосылыстар?
A) биомодуляторлар;
B) биодиверсанттар;
C) биостимуляторлар;
D) биореагенттер;
E) микрочиптер.
299. Ағзасына жат текті ДНҚ ендірілген тірі жан иелері қалай аталады?
A) трансгенді;
B) моногенді;
C) гибридті;
D) трансплантант;
E) полигенді.
300. Өнеркəсіптік ферментацияға арналған қондырғылар қалай аталады?
А) автоклавтар;
B) биореакторлар;
C) аэротанктар;
D) чандар;
E) стерилизаторлар.

246
Тест сұрақтарының дұрыс жауаптар кілті
1-В 31-А 61-В 91-В 121-С 151-В 181-А 211-А 241-Д 271-Е
2-С 32-Д 62-С 92-С 122-Е 152-Е 182-В 212-А 242-С 272-В
3-А 33-Е 63-Е 93-Е 123-А 153-А 183-С 213-С 243-В 273-А
4-В 34-С 64-В 94-Е 124-Д 154-С 184-В 214-Е 244-А 274-В
5-С 35-В 65-С 95-А 125-Д 155-В 185-С 215-В 245-С 275-С
6-Д 36-В 66-А 96-А 126-Д 156-Е 186-В 216-С 246-Е 276-С
7-В 37-С 67-В 97-Д 127-В 157-А 187-А 217-С 247-Д 277-В
8-А 38-А 68-С 98-А 128-А 158-А 188-Е 218-В 248-А 278-А
9-С 39-В 69-В 99-А 129-Е 159-А 189-Д 219-А 249-В 279-А
10-Д 40-Е 70-Е 100-В 130-Е 160-А 190-Е 220-А 250-С 280-Д
11- 
С 41-С 71-В 101-Е 131-С 161-В 191-А 221-Д 251-С 281-Е
12-А 42-Д 72-С 102-С 132-В 162-В 192-В 222-Е 252-А 282-Е
13-В 43-А 73-Д 103-А 133-Д 163-Е 193-С 223-В 253-А 283-Д
14-С 44-Е 74-А 104-В 134-В 164-С 194-Д 224-Е 254-В 284-А
15-В 45-С 75-А 105-Д 135-А 165-Д 195-А 225-В 255-Е 285-А
16-А 46-Д 76-Е 106-С 136-С 166-А 196-В 226-Е 256-Д 286-А
17-Е 47-А 77-В 107-С 137-В 167-С 197-В 227-А 257-Д 287-С
18-Е 48-В 78-В 108-С 138-Е 168-В 198-С 228-А 258-А 288-А
19-С 49-В 79-С 109-Е 139-В 169-Е 199-С 229-В 259-В 289-В
20-В 50-Е 80-А 110-В 140-В 170-Д 200-А 230-А 260-С 290-С
21-С 51-С 81-А 111-А 141-А 171-Д 201-Е 231-В 261-В 291-Д
22-А 52-А 82-С 112-С 142-А 172-Е 202-В 232-С 262-А 292-Е
23-Д 53-С 83-В 113-В 143-В 173-В 203-А 233-А 263-А 293-С
24-В 54-В 84-В 114-В 144-А 174-С 204-С 234-Е 264-В 294-В
25-Е 55-Е 85-Д 115-Е 145-С 175-А 205-Д 235-С 265-Е 295-В
26-С 56-С 86-Е 116-А 146-Е 176-С 206-А 236-В 266-Д 296-С
27-А 57-В 87-С 117-Д 147-Д 177-Д 207-Д 237-А 267-С 297-Е
28-С 58-С 88-А 118-А 148-В 178-Е 208-А 238-Д 268-В 298-Д
29-Е 59-А 89-Е 119-А 149-В 179-В 209-С 239-Е 269-А 299-А
30-В 60-Е 90-В 120-А 150-С 180-А 210-В 240-Д 270-Д 300-В

247

жүктеу/скачать 4,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: