754
21-Тарау. Адам эмбриологиясының негіздері
Клиникалык тәжірибеде сперманы зерттеу барысында сперматозоид-
тардың эр түрін және олардың пайыздык мөлшерін есептейді (спермио-
грамма).
Бүкілодактык денсаулык сактау ұйымының деректері бойынша келесі
көрсеткіштер адамның спермасының калыпты сипаттамасы болып табы-
лады: сперматозоидтардың концентрациясы — 20—200 млн/мл, эякулятта
пішіні калыпты түрлерінің 60% астам болуы. Кейінгілермен катар адам спер-
масында әркашан аномальды түрлері болады — екі кылшыкты, басынын
көлемінін акауларымен (макро- және микропішінді), аморфты басымен, ба-
стары біріккен, жетілмеген түрлері (мойыны мен кұйрығында цитоплазманың
калдықтары бар), кылшаның акауларымен.
Дені сау еркектердің эякулятында калыпты сперматозоидтар басым болады
(21.2-сурет). Әр түрлі атипиялык сперматозоидтардың саны 30% аспау керек.
Сонымен катар, жыныс жасушаларының жетілмеген түрлері де кездеседі —
сперматидалар, сперматоциттер (2% дейін) және сомалык жасушалар — эпи-
телиоциттер, лейкоциттер.
Эякулятта сперматозоидтар арасында тірі жасушалар 75% және одан
жоғары болу керек, ал белсенді козғалатындар — 50% және одан жоғары бо
луы лазым. Бекітілген калыпты көрсеткіштер еркектік бедеуліктің әр түрінде
калыпты жағдайдан ауыткуларын аныктау үшін кажет.
Кышкыл ортада сперматозоидтар козғалу және ұрыктандыру кабілеттерін
тез жояды.
Достарыңызбен бөлісу: