Лекциялық сабақтар 1-тақырып. Адам организмінің өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары
жүктеу/скачать 0,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Лекциялық сабақтар
| Эндокриндік бездердің
өзегі болмайды, өнімдері тікелей қанға құйылады да бүкіл денеге тарап мүшелердің қызметіне әсер етеді. Ішкі секреция бездердің өнімдерін гормон (грек.гормо – іске қосамын, қозғаймын) деп атайды. Гормондар жүйке жүйесімен бірге организмнің өсуін, дамуын, организмнің физиологиялық қызметтерін үйлестіруге, энергия және зат алмасуын, мүшелердің қызметін реттейді. Қазіргі кезде 40-тан астам гормондар бары белгілі. Ішкі секрециялық бездерге: гипофиз, эпифиз, қалқанша, қалқан серік бездері, айрлы (тимус) без, бүйрек үсті бездері, қарын асты безінің (ұйқы безі) Лангерганс аралшықтары, жыныс бездері жатады. Ұ йқы безі мен жыныс бездері аралас бездерге жатады, себебі сыртқы және ішкі секрециялық бездердің де қызметін атқарады. Гормон - өте белсенді химиялық зат. Гормондардың қасиеттері: - олар өте белсенді, өте аз мөлшерде де әсер ете алады (микрограмм, нанограмм); - әсері арнайы бағытталған, бір гормон жетіспесе екінші бездің гормоны оның қызметін атқара алмайды; - ұлпаларға, мүшелерге қашықтан тұрып әсер етеді. Гормондар химиялық құрамына қарай: белок, полипептид, липидтер және стереойдтарға жатады. Әрбір ішкі секрециялық без тек нақты гормон өндіреді. Гормондардың өндірілуі нашарлағанда гипосекреция (грек.гипо- аз, төмен) және күшейгенде гиперсекреция (гипер – артық, жоғары) байқалады. Ішкі секреция бездерінің қызметінің бұзылуы организмнің тіршілігіне әсер етіп, қауіп төндіреді. жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|