«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» оқу пәнінің мазмұны

312 
қолдану. Маневрлеу. Көлік құралдарын жолдың жүру бөлігіне қою; Жол белгілері 
– Ескерту белгілері. Басымдық белгілері. Тыйым салу белгілері. Алдын ала 
жазылатын белгілер. Ақпараттық-көрсеткіш белгілері. Сервис белгілері. Қосымша 
ақпарат белгілері (тақтайшалар); Жол таңбалары және олардың сипаттамалары – 
Таңбалардың жіктелуі. Көлденең және тік таңбалардың талаптарына сәйкес 
жүргізушілердің іс-әрекеті. Көлік құралдарын пайдалануға жіберу жөніндегі 
негізгі ережелері; Қозғалыс жылдамдығы – Қозғалыс жылдамдығы. Басып озу, 
алда кездескен жол айрығы. Аялдама және тұрақ. Қиылыстардан өту. Жаяу 
жүргіншілер өтпелері және маршруттық көлік құралдарының аялдамалары; 
Әртүрлі жағдайдағы қозғалыстар – Теміржол жолдары арқылы қозғалыс. 
Автомагистральдар бойынша қозғалыс. Тұрғын аймақтардағы қозғалыс. 
Маршруттық көлік құралдарының басымдығы. Сыртқы жарық құралдарын және 
дыбыс сигналдарын пайдалану; Жолаушылар мен жүктерді тасымалдау – 
Механикалық көлік құралдарын тіркеп сүйреу. Оқу жүргізулері. Жолаушыларды 
тасымалдау. Жүктерді тасымалдау. Велосипедтер, мопедтер, көлік-арбалардың 
(шаналардың) қозғалысына, сондай-ақ жануарларды жолдан айдап өтуге 
қойылатын қосымша талаптар. Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдардың 
қозғалысын қамтамасыз етуді қамтиды.
«Өмір қауіпсіздігінің негіздері» 
бөлімі: Қауіпсіздік негіздері және қауіптерді 
жіктеу – Қауіптердің негізгі ұғымдары мен жіктелуі. Техника қауіпсіздігі, еңбекті 
қорғау және қоршаған ортаны қорғау қауіпсіздігі; Қоршаған орта мен адамның 
қауіпсіздігі – Физикалық, химиялық және биологиялық факторлар арқылы адам 
денсаулығына әсер ету; Әртүрлі тұрмыстық жағдайларда жеке қауіпсіздікті 
қамтамасыз ету – Электрлік және тұрмыстық газбен қауіпсіз жұмыс жүргізу. 
Тұрмыстық химия құралдарын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шаралары. 
Компьютерді пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шаралары; Техногендік сипаттағы 
қауіптілік – Өнеркәсіптік апаттар (авариялар), олардың қысқаша сипаттамасы 
және ықтимал салдары. Жарылыстық-өрт қаупі бар нысандардағы апаттар 
(авариялар). Гидродинамикалық апаттар; Экологиялық қауіпсіздік – Ауа және су 
құрамының ластануы. Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтерді пайдалану. 
Топырақтың ластануы; Табиғи жағдайда автономды өмір сүру-ерікті және 
мәжбүрлі автономия. Өмір сүру тәсілдері. Қажетті авариялық қор; Криминогендік 
жағдайларда өзін-өзі қауіпсіз ұстау негіздері – Көшедегі қауіпсіздік. Қоғамдық 
орындардағы қауіпсіздік. Адамдар көп жиналатын жерлердегі қауіпсіздік; 
Террористік акт қаупі кезінде жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету – Жарылыс қаупі 
пайда болған жағдайдағы тәртіп ережелері. Кепілдікке алынған жағдайда; 
Ақпараттық кеңістіктегі киберқауіпсіздік негіздері – Киберқауіпсіздіктің негізгі 
ұғымдары. Әлеуметтік желілерде қауіпсіз қарым-қатынас жасау ережелері. Ашық 
қол жетімді Wi-fi желілерін қауіпсіз пайдалану ережелері; Жаппай зақымдану 
кезіндегі алғашқы көмек көрсету – Алғашқы көмек көрсету ерекшеліктері. 
Көмектің түрлері. Зардап шеккендерді зақымдану ошақтарынан эвакуациялау 
тәртібі; Негізгі жұқпалы аурулар. Уланулар, интоксикация және олардың алдын 
алу – Жұқпалы аурулардың жіктелуі және оның алдын алу. Уланудың негізгі 
түрлері. Уланудың жалпы алгоритмі. Уланудың негізгі түрлері. Интоксикация 
кезіндегі көмек; Жол-көлік оқиғасы кезінде зардап шеккендерге алғашқы көмек 
көрсету – Автомобильдегі дәрі қобдишасында болатын дәрілік препараттардың 

313 
тізбесі мен мақсаты. Әртүрлі жарақаттар кезінде алғашқы көмек көрсету 
ережелері. Жүрек қызметі мен тыныс алудың кенеттен тоқтаған кездегі алғашқы 
көмек көрсету. Оқытудың негізгі нысандары теориялық, зертханалық-
практикалық, практикалық және бақылау сабақтары болып табылады. 
«
Өмір қауіпсіздігінің негіздері
» оқу курсының мазмұны 11-сыныпта 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» оқу курсының аясында 16 
сағаттық жылдық оқу жүктемесімен алғашқы әскери және технологиялық 
дайындық пәнінің оқытушы-ұйымдастырушысы жүзеге асырады. Өмір 
қауіпсіздігінің негіздері бойынша сабақтар міндетті болып табылады және оқу 
процесі кезінде жүргізіледі. 
Сабақтың, сабақтан тыс және сыныптан тыс іс-шаралардың тәрбиелік 
мақсатын «Мәңгілік Ел» идеясымен ұштастырып жүзеге асыру ұсынылады. 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» пәні бойынша сыныптан 
тыс жұмыстарды ұйымдастыру және жоспарлау барысында 2021-2022оқу жылында 
мерекеленетін мерейтойлық шараларға көңіл бөлу ұсынылады.
Үлгілік оқу жоспарына сәйкес «Алғашқы әскери және технологиялық 
дайындық»оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі: 
1) 10-сыныпта – аптасына 1 сағат, жылына – 34 сағат, сондай-ақ далалық оқу 
жиынына (лагерьлік) вариативтік бөлімнен 30 сағат қарастырылған;
2) 11-сыныпта – аптасына 1 сағат, жылына – 34 сағат. 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» оқу пәні бойынша сынақ 
қоюға қойылатын талаптар 
Қазақстан Республикасының білім және ғылым минстрінің 26.11.2019 № 509 
бұйрығының 15-тармағына сәйкес «Алғашқы әскери және технологиялық 
дайындық» пәні бойынша жиынтық бағалау жүргізілмейді. 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» пәні бойынша 
жартыжылдықта және оқу жылының соңында білім алушылардың оқу жетістіктерін 
бағалауда «есептелінді» («есептелінген жоқ») деген белгі қойылады. 

жүктеу/скачать 3,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: