Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина
Өсімдіктің қозғалу реакцияларын
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК
- Бұл бет үшін навигация:
- Жағымды тропизм
| Өсімдіктің қозғалу реакцияларын
негізгі екі топқа бөлуге болады. Бұл – тропизм және таксис. Тропизм – белгілі бір тітіркендіргішке өсімдік жасушалары, ұлпалары мен мүшелерінің осы тітіркендіргішке қатысты қозғалуынан байқалатын реакция. Тропизм қандай да бір мүшенің иілуінен байқалады. Белгілі бір бағытта жасушалар мен ұлпалардың біркелкі өспеуі есебінен қалыптасады. Тропизм жағымды және жағымсыз болады. Жағымды тропизм кезінде өсімдік тітіркендіргіш жаққа қарай өседі. Жапырақтар мен өркендердің Күн жарығы бағытында өсуі жағымды тропизм деп аталады. Тамырдың жердің ауырлық күшіне қатысты төменге қарай топырақта өсуін жағымды тропизм дейді. Өсімдік зиянды тітіркендіргіштен басқа жаққа қарай өсуге ұмтылады. Мұндай құбылыс жағымсыз тропизм деп аталады. Мысалы, топырақта тамыр жасушаларына жағымсыз химиялық зат болса, өсімдік одан «қашып», басқа жаққа өсуге ұмтылады. Таксис – қозғалуға қабілетті ағзалар, жеке жасушалар не жасушаішілік құрылымдардың 83-сурет. Жағымды тропизм 132 белгілі бір тітіркендіргішке қозғалу реакциялары. Бірінші кезекте таксис жануарларға да, қозғалатын ағзаларға да тән. Жануарларға жатпайтын қозғалатын біржасушалыларға да таксис тән. Оларға бак- териялар, біржасушалы балдырлар, саңырауқұлақтардың қозғалғыш жасушалары, қозғалғыш жыныс жасушалары (сперматозоидтер), өзі жылжуға қабілетті қан жасушалары т.б. Өсімдіктерден таксис әртүрлі біржасу шалы және колония (шоғыр) түзіп тіршілік ететін қозғалғыш бактерияларға тән. Жоға ры сатыдағы жерүсті көпжасушалы өсім- дік терден таксис фотосинтездеуші ұлпа жасушаларының ішіндегі хлоропластардың жарық қозғалысының бағытына қатысты қозғалуынан көрінеді. жүктеу/скачать 4,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|