3. ұсталық және зергерлік өнер.
Темір өңдеу-
мен айналысатын мамандарды далалықтар
ұста
деп атаған. Олар шаруашылыққа қажетті түрлі
бұйымдар, қару-жарақ, ат әбзелдерін дайындап,
әсемдеп-көркемдеп отырған. Ер-тұрман әбзелдері:
тоқым, құйысқан, жүген, өмілдірік, тартпа, айыл, таралғы, қамшы жасау-
мен негізінен
ершілер
айналысқан.
Зергерлер
білезік, сырға, шолпы, жүзік,
алқа, сақина, қаптырма, шашбау бұйымдарын
жасаған. Қазақ зергерлері сәндік әшекейлерді
әзірлеуде нақыштау, дәнекерлеу, шеку сияқты
түрлі әдістерді меңгерген. Негізінен күміс пайда-
ланылған. Күміс жамандықтан сақтайтын таза ме-
талл деп есептелінген. Шеберлер мен зергерлердің
қолынан шыққан бұйымдар көздің жауын алатын-
дай өте керемет жасалған.
4. Тері өңдеу.
Далалықтар тұрмысында аса кең
таралған материалдардың бірі
тері
еді. Қазақтар
үй малының өңделген терілерінен киім-кешек,
ыдыс, белдік, аяқкиім, үй іші жиһаздық затта-
рын даярлаған. Оларды дайындау технологиясы
ғасырлар мен мыңжылдықтар бойы қалыптасқан.
Тері өңдеу үшін алдын ала оның еті мен майы
сыдырылған. Сосын оны кептіріп, іш жағынан
ашыған сүт және ұнмен өңдеген. Одан кейін тұзды
суға салып, бірнеше күнге осылай қалдырған.
Тұзға қаныққан соң қайта кептірген және қалған
шел қабатын пышақпен сыдырып тазалаған.
Халық шеберлері
Торсық
Достарыңызбен бөлісу: |
