Казақстан республикасы білім жəне ғылым министрілігі
Тау жыныстардың акустикалық қасиетін анықтайтын факторлар
жүктеу/скачать 2,84 Mb. Pdf көрінісі
|
Копия baigazieva kasipshilik umk kz
| Тау жыныстардың акустикалық қасиетін анықтайтын факторлар.
Қатты біртекті ортада екі тəуелсіз толқындар таралады – бойлық Р жəне көлденең S. Сəйкесінше жылдамдығын бағалау төмендегі формуламен анықталады: 11.1 мұндағы λ, μ – Ламе тұрақтысы; σ – тығыздық. Ламе тұрақтысы бойлық толқындар жылдамдығына қарағанда көлденең жылдамдық əр кезде жоғары. Тау жыныстарында орташа V p / V s = 1,73. Ортаның негізгі сипатын, оның тығыздық қасиетін анықтауға мүмкіндік беретін серпімді тұрақтылар: Юнг модулі Е, Пуассон коэффиценті σ, жылжу модулі G мен жанжақты сығу модулі К с
анықтау, сонымен бірге ортаның ішкі нүктесі үшін олардың келеседей серпімді тұрақтыларды есептеуге болады: (11.1) теңдеуінен байқағандай тығыздықтың өсуімен акустикалық жылдамдық төмендеуі керек. Бірақ та ортаның қаттылығымен шартталатын λ жəне μ тұрақтылары, жыныс тығыздалған кезде тез жоғарлайды. Сондықтан тығыздықтың артуы мен акустикалық жылдамдық жоғарлайды.
Жыныстардың коллекторлық қасиетін сипаттайтын параметрлер ішінде, негізгі P жəне S толқындардың кинематикалық жəне динамикалық сипатына кеуектілік К п жəне жарықтақтық К тр коэффиценті əсер етеді. Көптеген тау жыныстары үшін К п өсуімен VP жəне VS төмендейді, орташа уақыт ΔТР жəне ΔTS жəне жұтылу коэффиценті αP жəне αS сəйкесінше жоғарлайды. Кеуектілік бойлық толқын жылдамдығы арасындағы нақты тəуелділік түйір аралық (межзерновых) кекуектілікпен цементтелген жыныстар үшін. Ол орташа уақыт теңдеуімен өрнектеледі. 11.2 мұндағы, ΔТ ск , ΔТ
ж – жыныстар қаңқасындағы бойлық толқын үшін орташа уақыт жəне кеуектілікті толтырып тұрған сұйықтық.
жүктеу/скачать 2,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|