environmental migration in the article.Identifi cation of the causes of
147
Секция
«
Экология
и
устойчивое
развитие
»
the main migration of the population, considering the main types of
ecological migration.
Экологиялық көші- қон – қоршаған орта жай-күйінің күрт на-
шарлауы немесе экологиялық апаттар салдарынан өзінің тұрақты
тұратын жерінен кетуге мəжбүр болған жəне өз елінің шегінде
көшіп-қонып жүрген немесе оның шекарасынан өтіп бара жатқан
адамдар[1]. Халықаралық көші-қон ұйымы экологиялық мигрант-
тардың үш түрін ұсынды:
1. Төтенше жағдайларға байланысты мигранттар
2. Экологиялық мəжбүрлі көші-қонушылар
3. Экологиялық уəжді мигранттар
Қазақстан Республикасы тəуелсіздігін ала бастаған сəттен
бастап,Кеңес одағының ыдырау салдарынан посткеңестік ау-
мағындағы көші-қон жағдайы да өзгере бастады.Соңғы жылдары
айқын этноəлеуметтік жəне этносаяси сипатқа ие бола отыры-
п,көші-қон жергілікті халықтың өміріне түзетулер енгізеді,егемен
мемлекеттердің жүргізіп отырған саясатына əсер етеді,ең бастысы
тұрақты жағдай іздеп жəне жақсы болашаққа үмітпен басқа ау-
мақтарға көшуге мəжбүр болғандардың жеке сипаттамаларын өз-
гертеді. Мұнын бəрі көші-қон процестері проблематикасына жаңа
көзқарастарды талап етеді.
Халықтың көші-қон себептерінің бірі-экологиялық.Қоршаған
ортаның нашарлауы экологиялық жағдайдың айтарлықтай нашар-
лауына алып келеді.Кең аумақтар өмір сүруге жарамсыз болып
қалып,адамдардың көшуіне алып келеді.Көші-қонның бұл түрі
экологиялық деп аталады,ал қоныс аударушылар экологиялық ми-
гранттар деп аталады.
Қазақстан халқының этникалық құрамына көші-қон проце-
стері елеулі əсер ететін мемлекеттердің қатарына жатады.1990
жылдың басынан бастап əлеуметтік-экономикалық жəне саяси
жүйелердің трансформациясы жаппай көші-қон мемлекеттің ал-
дына бірқатар өзекті міндеттер қойды.Олардың бірі экологиялық
көші-қонның ерекшеліктерін,оны шешу жолдары мен тəсілдерін
түсіну.
Табиғи апаттар, табиғи апаттар жəне олардың салдарынан
туындаған экологиялық көші-қон аз зерттелген, статистикалық
мəліметтер мен əлеуметтанулық зерттеулердің нəтижелері жоқ.