ҚУЫҚАСТЫ БЕЗІ (prostata), өзінен бөліп шығаратын сұйықтығы шәует құрамына
кіретін, дараланған ацинустардан құралған тақ, безді – бұлшықеттік ағза. Қуықасты
безінің салмағы 25 гр-ға дейін, ал басқа көлем мөлшерлері төмендегідей:
Қалыңдығы – 2 см-ге дейін
Көлденеңі – 4 см-ге дейін
Ұзындығы – 3 см-ге дейін
Без кіші жамбас қуысында, несепқуықтың астында орналасқан.
Простата арқылы несепшығаратын өзек өтеді, ол бездің негізінен кіріп ұшынан шығады.
Простатаға шәует шығаратын түтіктер енеді.
Простатаның негізін (түбі) (basis prostatae), алдыңғы (facies anterior), артқы (fasies
posterior) , төменгі бүйір (facies infralateralis) беттерін және ұшын (apex prostatae)
ажыратады. Простатадан қасаға симфизіне бекітін ортаңғы және бүйір қасаға-қуықасты
байламдары (lgg.puboprostaticae) және қасаға-қуықасты бұлшықеті (m.puboprostaticus)
басталады.
Простатаның артқы беті тік ішек кең жерінен (ампуладан) тік ішек-қуықтық табақшамен
(septum recto-vesicale) бөлінген.
Простата сыртынан, бездің ішіне енетін қалқалар басталатын тығыз қапшықпен қапталған.
Простата саны 50-ге жететін үлесшелерден құралған. Үлесшелердің басым бөлігі бездің
бүйір және артқы бөліктерінде орналасқан. Ацинустардың бездік түтікшелері екі-екіден
бір-бірімен қосылып қуықасты түтіктерін түзеді (ductuli prostaticae). Простатаның
210
алдыңғы бөлігі, несеп шығаратын өзектің айналасында орналасып оның еріксіз қысқышын
түзуге қатынасатын бірыңғай салалы бұлшықеттен тұрады.