арналған айналмалы ойыншық болып қала бер-
ді. Неге ба ға өзгерді? Себебі, сұраныс өсті (мы-
салы, Wallmart дүкендер желісі оны қа на ғат тан-
ды ру үшін тікелей Қытайдан ұшақтар арқылы
сатып ала бастады), сатушылар мұны түсініп, ба-
ға ны кө терді және ойыншықтың танымалдығы
үшін сатып алушылар оны төлеуге дайын болды.
Осылайша жаңа тепе-теңдік ба ға сы орнатылды.
Кейін келе спиннерге деген құштарлық кете ба-
стады және оларға болған қажеттілік пен барлық
сұраныс қа на ғат тан ды рылды. На рық та сатуға
үлгермеген көп
теген спиннерлер толып кетті
және олар әрбір екінші сатушының сөре ле рінде
шаң
басып өтпей тұра бер-
ді. Ұсыныс сұраныстан
асып, спиннер лер дің
құны бірнеше есе
төмендеді. Енді
ойын шықты 300
тең
геге де сатып
алатын адамдар
азайып кетті. На-
рық тық
механизм
тепе-тең дік тің
кез
келген бұзылуы
ке зін де оны ав-
томатты түрде
қал пына келті-
руге әкеп соқ ты-
ра тындай әрекет
етеді.
Әрине,
сіз на-
рық тың
көрін-
бей
тін қолы туралы метафораны жиі естіген
шы ғарсыз. Оны енгізген шотлан дық экономист
Адам Смит
(1723-1790 жж.), кез келген на рық та
сатып алушылар мен сатушы лар дың шешімдерін
үйлестіре тін объективті на рық тық механизм жұ-
мыс істей тін ін көр се ткен
1
. Ол былай деп жазды:
«Әрбір адам өз пайдасын ғана ойлайды,
бірақ оны ба ғыт тайтын көрінбей тін қол
бар және бұл оны өзі ойламаған нә тиже ге
әкеледі».
1
Адам Смит. Табиғат және халықтар байлығының себептері туралы зерттеуі.
Бұл «көрінбей тін қол» деген не? Бұл термин нің
астында А. Смит қоғамның эко но мика лық өмірін
үйлестіре тін на рық тық қатынастардың жұмбақ
механизмі бар екенін айтқан болатын.
Достарыңызбен бөлісу: