Гистология, цитология және эмбриологияның даму тарихы. Гистологияның ҚР дамуы
жүктеу/скачать 1,74 Mb. Pdf көрінісі
|
Мамырхан Жазира през.
| Цитологияның даму тарихы
Цитология (гр. κύτος — «қойма», бұл жерде: «жасуша» и гр. λόγος — «оқу», «ғылым») - жасуша туралы ғылым. Цитология ғылымы біржасушалы, көпжасушалы ағзалар жасушасының құрылысын,құрамын және қызметін зерттейді. 1665 жылы Роберт Гук тұңғыш рет үлкейтіп көрсететін шынының көмегімен тозағашының құрылысын зерттеп, оның «клеткадан» тұратынын анықтады. Кейін өсімдіктердің өсіп дамуын бақылай келе М. Мальпиги (1671), II. Грю (1671) бұл жаңалықтарды толық. дәлелдеді. А. Левенгук (1680) бірінші рет қан құрамында эритроциттердің барын анықтаса, Фантана (1781) жануарлар клеткаларындағы небір құпияларды ашты. Осыдан кейін өсімдіктер мен жануарлардың клеткаларының құрылыстары белгілі бола бастады. Клетканың құрамындағы негізгі элемент — протоплазма (Пуркиня 1830) мен ядро (Браун 1833) табылды. Осы мағлұматтарды негізге алып әрі әр түрлі ұлпалардың құрылысын, дамуын жанжақты зерттеп, соңынан нәтижелі қорытындыларын саралай отырып, 1838—1839 жылдары Т. Шванн өзінің атақты клетка теориясын жазды. Эмбриология –жыныс жасушаларының қалыптасуын, құрылысын, ұрықтануды, ұрықтың пайда болуын және оның эбрионалдық дамуының негізгі кезеңдерін зерттейтін биологиялық ғылым. Ең алғаш Гегкель мен Мюллер ұрықтың дамуын зерттеп , олардың кезеңдерін зерттеді. Кейін Гарвей кітабы «Тірінің бәрі жұмытқадан басталады». Содан бастап эмбриология ұғымы ғылымға енді. жүктеу/скачать 1,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|