жан
емеспін
(Абай). Ес білгелі ондай зор денелі әйелді мең
кездестіріп көрген
емен
(С. Мұқанов), т. б. (Ы. А. - ҚҚТ, 76).
Ең алдымен, бұл - ауыспалы осы (келер) шақ
-ма (ба, па)-
й-мын, -ме (бе, пе)-й-мін
тұлғасынан емес, есімшеден болған
болжалды келер шақтың
-ма-с-пын, -ме-с-пін ,-ба-с-пын,
-бе-с-пін, -па-с-пын, -пе-с-пін
деген болымсыз тұлғасынан
ықшамдалып қалыптасқан. Сондықтан да бұл тұлға үзілді-
кесілділік, жігерлілік реңк білдіреді, яғни мүндай мән осы
түлғаның ықшамдалғаннан кейінгі пайда болған қасиеті емес,
толық түрінде де бар ерекшелігі: бармаймын - бармаспын -
барман. Бармаймын десе, бару қимылының бірінші жақ тарапы-
нан болмайтыны ғана көрсетілсе, бармаспын десе, мақсаттық,
үзілді-кесілділік мән (кейде болжалдық мән де болуы мүмкін)
айқын сезіледі. Екіншіден, -ман, -мен, -бан, -бен, -пан, -пен
формасының келер шақ есімше түлғасынан ықшамдалғанын
Достарыңызбен бөлісу: