Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Е
Бесік жыры(колыбельные песни)
жүктеу/скачать 1,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Rustemov okulik
| Бесік жыры(колыбельные песни).
Бесік жырының атқаратын қызметі - баланы ұйықтату. Бесік жырының негізгі мазмұны баланы ұйықтатуға, тыныштандыруға, оның жарқын болашағына ақ тілек(үміттену, сенім арту) білдіруге құрылады. Мәселен, үміт тілек: Айыр қалпақ киісіп, Ақырып жауға тиісіп, Батыр болар ма екенсің? Бармақтарың майысып, Түрлі ою ойысып ¥ста болар ма екенсің? Бата тілек(сенім арту): Ре по зи то ри й Ка рГ У 39 Ала биең құлындап, Алатауға сыймасын» Қара биең құлындап, Қара тауға сыймасын... Ақылыңмен батыл бол, Ағайынмен тату бол. Бағаналы таудай бол, Шағалалы кӛлдей бол. Бесік жырында ананың балаға деген махаббаты айқын кӛрінеді. Ӛскен соң ата-ана, туған-туысқа қамқоршы, жанашыр бол дегенді меңзейді. Бала болашағын еңбек айқындайтынын танытады. Бесік жыры кӛп вариантты. Орындаушы жан бесік жырын ӛз қабілет қарымына, эмоциональдық кӛңіл-күйіне байланысты ӛзгертіп, толықтырып отырады, ӛз жанынан жаңа шумақтар қосады. Бесік жырындағы қайталаулар «Әлди, әлди, ақ бӛпем, ақ бесікке жат, бӛпем», «Әлди, бӛпем, әлди-ай», «Әлди, әлди, бӛбегім», «Әлди, әлди, бӛпешім», «Жылама, әлди, жылама», «Жылама, балам, жылама» түрінде келеді, «бӛпем», «бӛбегім», «бӛпешім», «балам» деген қаратпа сӛздер үнемі айтылады. Орыс бесік жырында аң-құстардың аттары(собачка, зайка, ласточки-касаточки, серенький волчок, котик т.д) жиі айтылады, кӛбінесе бала есімі қатыстырылады: Приди, Котя, ночевать, Мово Ванечку качать Уж я Котику - коту За работу заплачу. Дам кувшин молока Да кусок пирога Орыс бесік жырындағы қайталаулар «Баю-бай, баю- бай, поскорей засыпай» т.б. түрінде ұшырасады. Ре по зи то ри й Ка рГ У |