Таза айырбас экономнкасындағы тепе-теңдік

126 
ұғымды береді, алайда ол шешімдерді қабылдайтын жеке 
субъектілер деңгейінде не болып жатқанына жауап бермейді. Бұл 
сұраққа жауап үшін экономиканың «таза» айырбас моделін 
мақсатқа сай қарастыру керек. Аталған модель игіліктер 
ұсынысының кӛлемі кӛрсетілген деп санайды. Бұл жағдайда 
басты 
экономикалык 
проблема адамдар 
(тұтынушылар) 
арасындағы игіліктерді үлестіруде. Игіліктермен алмасу 
экономика моделінде «2-2-2» типті - екі адам екі ӛндірістік 
факторлардың кӛмегі арқылы ӛндірілетін екі игіліктермен 
алмасады деген мысалда қарастырамыз. 
Жалпы міндет екі игіліктің мұндай бағасын табудан тұрады, 
мысалы, А игілігі және Б игілігі мына екі шартты орындауы 
керек: 
1)
екі тұтынушы да ӛзінің қолда бар бюджеті кезінде 
пайдалылықгы барынша кӛбейтеді; 
2)
сұраныс шамасы екі рыноктағы сұраныс шамасымен 
теңеледі. 
Эджворт диаграммасын (жәшік) зерттеуде қолданамыз (12.2-
сурет). 
Мысалы, екі тұтынушы - А және В тұтынуда екі игілікті - X 
және Ү пайдаланады деп санайық. Ординаталар осінде Ү 
игіліктер санын, ал X игілігін - абсцисса осіне бӛліп шығарайық: 
А тұтынушысы үшін диаграмманың сол жақ тӛменгі бұрышына, 
В тұтынушысы үшін - оң жақ жоғары бұрышына орналасқан. 
Диаграммадағы кез келген нүкте екі тұтынушылар арасындағы 
игіліктерді таратудың ерекше нұсқасын білдіреді. А нені 
тұтынбаса, В қалады және керісінше. 
Диаграммада әл-ауқат (пайдалылық), белгілі бір деңгейіне 
сәйкес келетін екі тұтынушының қисық талғаусыздықтары 
берілген, ӛйткені А тұтынушының пайдалылығы оң жақтан 
жоғарыға, В қатысушының пайдалылығы сол жаққа тӛменге 
қарай ӛседі. 

127 
12.2-сурет-Эджворт диаграммасы (жәшік) 
Z таратуы тиімді болып табылмайтындығы айқын, ӛйткені 
мысалы, 2 нүктесінде В әл-ауқаты нашарламайтындай, керісініше 
ал А әл-ауқаты жақсаратындай бӛлуді жүргізуге болады. 
Нәтижесінде талғаусыздықтар қисығы қиылысып ӛтпейді, ал бір-
бірімен жанасқанда ( Е нүктесі) айырбастаудың ынта болмайды 
Қисық 
талғаусыздықтардың 
жанасу 
нүктесі 
тиімді 
үлестірудің жалғыз нүктелері болып табылмайды, мүндай 
нүктелер жиынға жетуі мүмкін және жиынтығында олар 

жүктеу/скачать 3,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: