Қазақстан республикасының білім жәНЕ
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Адилова Қабылдау стилистикасы
| интеграцияны
білдіреді. Сондықтан да интеграция арқылы оқырман ойында белгілі бір көркем мәтін тиянақталады. Ол эксплицитті болмағандықтан көбіне зерттеушілер оны атамай да кетеді. СҰРАҚТАР: 1.Кӛркем мәтіндегі ақпар тҥрлері. 2. Кӛркем мәтін санаттары 3. Кӛркем мәтіннің горизонтал және вертикал контекстері. 4. Мәтінаралық байланыстар лингвистикасы. 5. Мәтін модальділігі. 6. Кӛркем мәтінді бӛлшектеу тҥрлері. 7. Автор сӛзі мен кейіпкер сӛзі. 8. Кӛркем мәтіндегі бӛгде сӛз. 9. Кӛркем мәтіндегі суреттеу 10. Кӛркем мәтіндегі әңгімелеу 11. Кӛркем мәтіндегі ойталқы ТАПСЫРМАЛАР: А) Көркем мәтіндегі негізгі санаттарды нақтылау үшін мына мәтіндерді оқыңыз, оқу құралында берілген талдаумен өз ойыңызды салыстырыңыз: 1. Жұмабаев М. Қазақ тілі 2. Аманжолов Қ. Ақын өлімі туралы аңыз 3. Әбдіков Т. «Тұғыр мен ғұмыр» 4. Мағауин М. Сары қазақ 5. Бөкеев О. «Қайдасың, қасқа құлыным» 6. Жұмаділов Қ. «Соңғы көш 7. Ахметова К. «Бауыр» 8. Жақыпбаев Ж. «Көзбен жалғыз күй шертер» 9. Салықбай Г. Түн келеді сілекейі шұбырып Ә) «Көркем мәтіндегі интертекстуалды байланыстар типтері» тақырыбында реферат дайындаңыз. Ре по зи то ри й Ка рГ У 50 3. ҚАБЫЛДАУ СТИЛИСТИКАСЫ 1. Көркем мәтінді қабылдау және талдау 2. Стилистика түрлері 3. Қабылдау стилистикасы 4. Ұсыну қағидатының негізгі типтері 5. Мәтіннің күшті позициялары Көркем шығарманың талдануы қолға алынғаннан бері түрлі әдіснамалық бағыттар, мектептер қалыптасқаны белгілі. Көркем туындыны талдаушылардың арасында әдебиетшілер де, тілшілер де, философтар да болғанымен, бұл проблемаға бірізді көзқарас жоқ. Көркем мәтін соңғы кезде лингвистер тарапынан айрықша зерттеліп жүргені мәлім. Қазақстандық зерттеуші Қ.Қ. Ахмедияров өзінің «Лингвистическая поэтика: традиции и новации» монографиясында: «Традиционная научная база лингвистической поэтики – языкознание – развивается в настоящее время стремительно, приняв на вооружение в качестве ведущего методологического принципа обновления и движения – принцип интеграции в научной парадигматике гуманитарных знаний: именно активное сочетание и творческий синтез достижений многих человековедческих наук – концептуально-конструктивный девиз и формула самодвижения и саморазвития лингвистики конца 20 начала 21 века, т.е. возрождающейся антропологической лингвистики» [22:6] дей келіп, ғалым Л.А. Новиков пікіріне сүйене отырып, көркем тексті талдаудың үш түрін келтіреді: 1. Лингвистикалық түсініктеме, оның нысаны сөз, сөз тіркестері, сөйлем, күрделі синтаксистік тұтастық, дыбыстар, сондықтан зерттеуші мәтіннің эстетикалық қызметінен бұрын ондағы түсініксіз сөздердің мағынасын ашып, тілдің барлық деңгейіндегі құралдарды жеке-жеке сипаттайды. Мысалы, М.Мағауин. «Аласапыран»: Мҧрат-Мҧхамед ширақтығына қарамастан.., әуелде ерке ӛскен... Сҥйініш оғланнан біраз жәбір-жапа кӛріп еді. ( Оғлан – ертеректегі тҥркі-монғол халықтарында хан титулына ие болмаған Шыңғысханның ҧрпақтары, кейініректе жалпы билеуші әулеттің жоғары әкімшілік не әскери қызмет атқаратын ҧрпағы (сҧлтан)). 2. Лингвостилистикалық тҥсініктеме, талдаудың бҧл тҥрінде кӛркем шығармада автор ӛз ойын жеткізу ҥшін қолданған нақты кӛркемдегіш қҧралдардың экспрессивті стильдік қызметі арқылы кӛрінетін эстетикалық тҧтастық қарастырылады. М.Әуезов, «Қорғансыздың кҥні», бір абзацтағы 11 сӛйлемде жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|