Дәрістер мазмұны бастауыш сынып оқушыларының жобалау әрекетін ұйымдастыру

сипатталады. Бұл кезеңде стихиялық жобалау тәжірибесі, әсіресе білім беру 
саласында, кеңінен қанат жайып, өз «жобаларын» құрастыру мен ұсыну 
жаңашыл мұғалімдерден бастап білім мекемелеріне дейін орын алды. Осы 
жағдайларды талдау қорытындылары жобалау тәжірибесі мен оның 
мәдениеті қалыптаспағандығын көрсетіп, жобалауға мәдени түр беру, оны 
мәдени тәжірибеге айналдыру міндетін алға қойған болатын. Сөйтіп, 
жобалаудың 
екінші кезеңі
басталды, ресейлік және отандық ғалымдар осы 
кезеңнен бастап 
жобалаудың педагогикадағы инновациялардың мәдени түрі
деп белгіленуіне негіз қалыптасты деп санайды.
Жобалаудың мәдени контекст алуы оны басқа ғылымдар тұрғысынан, 
соның ішінде, педагогикалық – психологиялық тұрғыдан, педагогика 
тарихында қалыптасқан үрдістерге сай зерделеуге мүмкіндік берді.
Инновациялық 
үрдістерді жобалау негізінде мәдени дамыту 
тәжірибесі екі түрлі бағытта қалыптасқандығын айта кету керек. Біріншісін 
эмпирикалық
деуге болады, ол – бәсекеге қабілетті жобаларды таңдау 
мақсатында тиімді жобаларды құрастыруға үлгі ретінде қолдануға болатын 
жобалаудың тиімді әдістері мен тәсілдерін іріктеп алу жолы. Екіншісі, 
процестерді дамытуды көздейтін жобалар үшін қажетті арнайы заңдар мен 
заңдылықтарды 
теориялық зерделеу 
болып табылады. 
Даму барысында жобалау 
басқару қызметі
контекстіне де, 
тәжірибелік
-
бағдарлы ғылым 
контекстіне және
инновациялардың мәдени 
түрі ретіндегі 
контексте қарастырылады. Осы аталған үш контекст өз 
сипаттамаларына сай ортақ негізге ие бола тұра, теорияда да, тәжірибеде де 
бір-бірінен бөлек талданып келеді. Қазіргі замандағы қоғам мен әлеуметтік 
құрылымдар реформаларының, соның ішінде білім беруді жаңартуға 
қатысты өзгерістердің қарқынды жүргізілуіне байланысты берілген
 
контекстерін синтездеу 
арқылы жобалауды 
негіздеуге болатыны 
айқындалады. Бұл жобалау қызметін басқарудағы инновациялардың мәдени 
түрі ретінде де, тәжірибелік-бағдарлы ғылым ретінде даму жолдарын 
айқындаудағы негізгі әдістер мен технологиялар ретінде де, басқарудың 
негізгі процедурасы ретінде де қарастыруға мүмкіндік береді. 
Аталған синтезді жүйелі ой-әрекеттері теориясының әрекетті өзгерту 
және мәдениет тудыру схемасына сүйене отырып көрсетуге болады. Осы 
схема бойынша өзгерістердің түрлі әлеуметтік-мәдени ситуацияларда пайда 
болатын қайшылықтарын
жаңа инновациялық қызмет ендіру арқылы
реттеуге болатыны дәлелденген, бұл инновациялық қызмет
жобалау
болып 
табылады.
Төмендегі суретте (1-сурет) мәдениет түрлері мен (3) әлеуметтік-
мәдени және ұйымдасқандық қабаттарына оларды түгел қамтитын (4) 
идеалдық (абстрактылық және ойлау негізіндегі ғана) құрылым мен
(1)менталдық түрлер қабаттарын қосады. Ондағы жоғарыға бағытталған 
сызықшалар арқылы 
көтерілу 
үрдісті берілсе, төменге қарай бағытталған 
сызықшалар 
орындалу, жүзеге асырылу
үрдісін көрсетеді.

4 – 
идеалдық құрылым 
қабаты
З– 
мәдениет 
түрлері 
қабаты
2– 
әлеуметтік–мәдени 
және ұйымдасқандық қабат
1– 
менталдық түрлер 
қабаты
Сурет 1 − Жобалау арқылы жаңа мәдениет тудыру схемасы 
Сурет қоғам ұйымдастырылуының бірнеше қабаттарға бөліну 
принциптерін көрсетеді және олар екі үрдістің – 

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: