Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету


гендік ақпараттың өзгеруінен дамитын



Pdf көрінісі
бет87/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

гендік ақпараттың өзгеруінен дамитын 
тұқым қуатын аурулар 
жатады. Бірақ олардың клиникалық 
көріністері байқалуы үшін арнайы ортаның әсер етуі қажет. 
Мәселен, гетерозиготтық организмдерде орақ тәріздес 
жасушалы анемия көрінуі үшін дем алатын ауада оттегінің 
азаюы, тұқым қуатын гемолиздік анемия көрінуі үшін дәрі-
дәрмектердің немесе басқа химиялық заттардың әсерлері 
болуы қажет.
● үшінші топқа 
көпфакторлық аурулар
жатады. Оларға 
мысал ретінде, әсіресе ересек және ұлғайған адамдардың 
арасында кең тараған гипертензиялық ауру, жүректің 
ишемиялық ауруы, асқазан мен ұлтабардың ойық жарасы, 
қатерлі өспелер, туберкулез, пиелонефрит, қантты диабет 
т.с.с. ауруларды келтіруге болады. Бұлардың пайда 
болуында қоршаған ортаның қолайсыз ықпалдары негізгі 
себепкер ықпалдарға жатады. Олар тұқым қуалаушылыққа 
бейімділігі бар аурулар делінеді. Бұл аурулар тұқым 
қуатын ауруларға қарағанда өте жиі кездеседі. Олардың 
көріністері адамның жасына, жынысына, тамақтануына т. б. 
жағдайларға тығыз байланысты. Олар адам ауруларының 92℅-
ын 
құрайды 
және 
олардың 
даму 
негізіндегі 
гендік 
өзгерістердің зерттелуі үлкен әдістемелік қиыншылықтарға 
тіреледі. Соған қарамай қазіргі медициналық тектанудың 
жетістіктері көптеген мүльтифакторлық аурулардың пайда 
болуындағы өзгерген гендердің орналасқан жерлерін табуға 
мүмкіншілік беріп отыр. Мәселен, асқазанның ойық жара 
ауруына әкелетін геннің АВО қан тобының жүйесімен 
байланыстылығы 
анықталды. 
Псориаз, 
гепатит, 
қантты 


104
диабет, тромбангаит т.с.с. аурулардың гені тіндік 
үйлесімділікті анықтайтын НLА — жүйесі антигендерімен 
байланысты. 
Сонымен бірге тұқым қуатын аурулар тектік (гендік) 
және хромосомалық аурулар болып бөлінеді. Тектік аурулар 
гендердің өзгерістерінен (мутациясынан) дамиды. Өзгерген 
гендердің санына қарай моногендік (бір гендік) және 
полигендік (көп гендік) аурулар болып ажыратылады. 
Моногендік аурулар бір геннің өзгеруінен дамиды және олар 
нағыз түқым қуатын ауруларға жатады. Полигендік аурулар 
тұқым қуалауға бейімділігі бар ауруларға жатады және 
көптеген ықпалдардың әсерлерінен дамиды. 
Хромосомалық 
аурулар 
хромосомалардың 
сандық 
және 
сапалық өзгерістерінен дамиды. Гендердің өзгерістері 
ұрпақтан 
ұрпаққа 
ауысатын 
болса, 
хромосомалардың 
өзгерістері ауыспайды. Өйткені соңғылары бар адамдар 
ұрпақ өрбіте алмайды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет