Ницше философиясының негізгі екі тақырыбы осыдан туындайды: мәнгі қайта оралу және
асқақ адам.
Ф.Ницше қарапайым адамдарға жек көрініштілікпен қарайды, туа біткен рухы
ақсүйек адамдарды көтермелейді. Қарапайым адамдар әлсіз, қолынан түк келмейді,
бірнәрсені жасауға, билік етуге қабілетсіз. Олар табиғатынан құлдар, бағыну үшін
жаралғандар.
Ф. Ницше тобыр адамына ешқандай нәсілге жатпайтын, қоғам элитасы өсіріп,
өндірген асқақ адамды қарсы қояды.
Кез келген моральдық ұстанымнан, жақсылық пен жамандықтан тыс тұрған асқақ
адам жер әлеміндегі жаппай өтірікті қатыгездікпен жеңіп шығады.
Ойшыл өмірге деген нигилистік көзқарасына сәйкес құндылықтарды қайта қарауға,
христиандық – гуманистік құлдар моралін ақсүйектер мен мырзалар моралімен ауыстыруға
шақырады.
Алғашқысы бағыныштылықты, шыдамдылықты, төзімділікті, момындықты, күш
көрсетпеуді, ал екіншісі ырықтың кеңдігін, бұйыру, бағындыру өнерін, шыншылдықты,
қажырлылықты, қорқақтық пен жүрексіздікті жек көрушілікті дәріптейді.
Ф.Ницше жаңа европалық рационалдыққа, билікке ырықты қамтамасыз ететін
сезімдер мен инстинкті қарсы қойды. Ақыл – ой түк емес, логика жалған, өйткені олар
өмірдің динамикасына сай келмейтін қатып – сенген формаларды түсіндіреді.
Танымның негізгі мақсаты ақиқатты анықтау емес, әлемді игеру. Ақиқат өтірікпен
барабар. Өтірік пен адасу қажет, олар тобырды тыныштандырады, сөйтіп ақсүйектерге өз
рухын нығайтуға жағдай жасайды.
Ф.Ницше философиясының негізгі идеялары адам мәселесіне көңіл бөлетін
прагматизм, феноменология, экзистенциализм сияқты атақты философиялық ілімдерде
одан әрі дамыды.
Достарыңызбен бөлісу: