Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }
жүктеу/скачать 28,32 Mb. Pdf көрінісі
|
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ
| scalenus a n terio r
ж а т ң ан бөлікте a. subclavia- дан a. tra n sv e rsa colli тарай ды , ол и ы қ өрім і (pi. b rachialis ) ар асы н ан ж ү р іп , т. tra p eziu s- ты ң асты нда ж атад ы . PL brachialis орім і V — VI — VII — V III м ойы н ж оне I — кеуде н ервтерін ің ал д ы ң ғы та р м а қ тар ы н а н тү зіл ед і. Қ үры лы сы ны ң ек і ө згер гіш тік тү р і болады . Б ір ін ш і түрінде: өрім ж о ғар ы -к р ан и ал д ы ы ғы сқан , я ғн и оған С4 ж ән е е к ін ш іл ік бағана кір ед і ж ән е б аған ал ар арасы н д а б ай л ан ы стар ж о ң . Е к ін ш і түрінде: өрім төм ен -каудалды ы ғы сң ан , С5-ты ң к ей б ір ш оғы ры иы ң өрімін түзуге ң аты н асп ай д ы ж ән е б аған ал ар ы н ы ң ар асы н д а көп- теген байланы стар бар. О лар ал д ы ң ғы саты л ы б ү л ш ы қ ет (т. scale nus anterior) іш к і қ ы р ы асты н ан ш ы ғад ы ж он е о л ар д ы ң бастап қы бөлігі осы бүлш ы ңетпен ж аб ы л ы п ж а т ад ы . Б ү л sca len u s a n te rio r- дъщ сы р тқы қ ы р ы н д а ж а ң с ы кө р ін ед і. Әрбір м ойы н нервтеріне си м п ати к ал ы қ нервтің бір нем есе бірнеш е д ән екер б ү таң тар ы ж а- қы ндай ды . Олар т. sca len u s a n te rio r-дъщ сы р тң ы ң ы р ы н д а немесе осы б үлш ы ң еттің тереңінде ж а тад ы . Н ервтер за қ ы м д а н ға н д а осы дәнекер б ү тақтар ы да за қ ы м д ал ад ы . А й ты л ған үш өрім б ү ған ан ы ң ортасы нан 2 — 5 см қ а ш ы ң т ы ң та өтіп , бірнеш е ш о ғы р ға тарм аң- талады . И ы қ өрім ін ің ал д ы ң ғы ж ән е ар тң ы ж а ғы н а н қ ы сң а тар м аң тар тарайды . О ның іш інде п. thoracalis a n te rio r-дъщ м а ң ы зы бар. Ол — өрім нің алд ы ң ғы ж а ғы н а н , б ү ған ан ы ң асты н ан , в ер ти к ал д ы ж ү р іп , fossa in fra c la v ic u la ris-ке барады . И ы ң ө р ім ін ің а р ты н д а м ой ы н н ы ң терең б ү л ш ы қеттер і о рн аласң ан . Оны бесінш і м ойы н ф асц и я сы ж ауы п түрады . Осы ай ты л ған а й м ақ т ы ң ж о ғар ғы бү р ы ш ы н ан п. accessorius (XI ж ү п ) өтеді. Ол т. stern o cleid o m a sto id eu s-тщ а р тқ ы беткейінен ж оне оны ң ж о ғар ғы бөлігі деңгей ін де ш ы ғад ы . А ры ңарай tra p eziu s- ті нервтендіреді. — И ы қ өрім і мен ір і қ а н та м ы р л а р д ы ң ком прессионды и ш ем и я- лы ң зақы м д ан у ы н ы ң бір себебі — ом ы р тң адағы п ат о л о ги ял ы ң о ш ақ ң а, алд ы ң ғы ж ән е о ртаң ғы саты л ы б ү л ш ы қ ет тер д ің нейро- Клиникалық анатомия 319 дистроф иялы ң өзгеруіне байланы сты (скаленус-синдром , алд ы ң ғы саты лы бүлш ы ңет). Б ү л синдром к езін д е м ой ы н да, и ы ң үстінде, и ы ңта ж ән е б іл ек тің м едиалды бөлігінде ауы рсы н у сезім і п ай д а болады. Әуелі, ауы рсы н у түнде болады , к ей ін н ен ауы рсы н у сезім і күндіз де ш ы ғады . А уы рсы ну терең дем а л ған д а, басты бүрғанда ж әне басты сол ж а ң ң а игенде ш ы ғад ы . Б ү л синдром , л атер ал д ы ү ш б ү р ы ш тағы ң ан там ы р — нерв ш оғы- ры ны ң тун н елдік н европ ати ясы д ам у ы н а б айланы сты . А й ты лған синдром , л атер ал д ы ү ш б ү р ы ш ты ң ң ан там ы р , нерв- терін, ңосы м ш а м ойы н ңабы рғасы ң ы сң ан д а да ш ы ғад ы (ңосым- ш а мойы н қ абы р ға синдром ы ). Р у д и м ен ттік м ойы н ң аб ы р ға (Суп) 5 — 6% ж ағд ай д а кездеседі. Кобінесе м ойы н ң аб ы р ға е к і ж ағы н д а да болады (57 — 75% ). Б үған асты венан ы ң то п о гр аф и ял ы ң е р ек ш ел ігін е б ай лан ы сты п ункц и я ж ән е к а тет е р и зац и я ж а са у өте ы ң ғай л ы . Д егенм ен, бүл м ан и п у л яц и ян ы ж а са у қ а у іп т і б олғанды ң тан м ы н ал ар еск ер іл у ңажет: — бүғанасты вена кең (әсіресе іш к і м ойы нды ры қ венасы на қү яты н жерде); — вена ай н ал асы н д ағы тін ге ж а б ы с қ а н , сон д ы қтан ж а р аң а т т а н кей ін оздігінен ж аб ы л м ай д ы ; — бүғанасты вена беткей о р н ал асқ ан , сон д ы қтан ену ж о л ы оң ай . Б үғанасты вена, қ о л ты қ асты вен ан ы ң (и. a x illa r is ) ж а л ғ ас ы , I ңабырғадан іш к і м о й ы н ды р ы қ венасы н а дейін созы лған . Үзын- дығы 2 — 5 см, ди ам етрі 0 ,8 — 2,3 см. О рналасу тер ең д ігі 2 — 5 см. Бүғанаасты венасы н ы ң п р о е к ц и я л ы қ бағы ты — бүған а сү й ек тің іш кі ж ән е орталы ң 1 /3 арасы нда, сы р ты н ан іш к е қ а р а й ж ән е ас тынан үстіне қ ар ай ж ү р ед і. В енада ек і қ а ң п а қ ш а бар. Іш к і мойы н- дырық венаға қ ү я д ы . Қ олды тез ң и м ы л д а тқ а н д а , бүған асты вена I ңабырға ж оне бүғанасты бү л ш ы қетім ен қ ы сы л ы п , бүлш ы ң ет пен венаның тром бозы на әк ел ед і. Б ү л веналы ң а ғы сты ң н аш ар л ау ы - на, қолды ң ісін уіне, беткей вен ал ар д ы ң ком п ен саторлы кеңею іне әкеледі (П едж егш ретер синдром ы ). Қ ы сқ а ж оне к ең кеуделілер- де бүғанасты вена (v. su b cla via ) ү зы н д ау . О ларда вен ан ы ң проек- циясы, бүған ан ы ң іш к і ж оне ор таң ғы 1 /3 -н ен с ы р т қ ар ы ы ғы сқан . А л үзы н ж ән е тар кеуделілерде вена и іл ген . П р о е к ц и я л ы ң сы- зығы бүғананы ң іш к і ж ән е ортаң ғы 1 /3 -н ен іш к е р і орн аласады . Б үғана сүйек ортасы бүғанасты а р тер и я н ы ң п р о ек ц и ясы н а сай. Аттас вена ар тер и яд ан м еди алды ж ән е он ы ң алд ы н д а ж а т ад ы . Ве- наны п у н к ц и я л ау бүғана сү й ек асты н ан нем есе үстін ен — м ойы нда ж үргізіледі. Б ү ған аү сті ай м аң ты ң ш ек ар асы : м еди алды — кеуде- бүғана-емізікш е б ү л ш ы ң еттің ар тң ы қ ы р ы ; л атер ал д ы — бүға- 320 5 бөлім. Мойынның клиникалық анатомиясы н ан ы ң іш к і ж ән е ортаң ғы 1 /3 ж ү р гізіл ге н сы зы қ бойы. А й м аң б и ік тігі — 1,5 — 2 см, бүғана сүйектен ж о ғар ы ж ер д е. Б ү ған асты ве- насы н п у н к ц и я л а у к езін д е, и нен і к ір г ізу н ү к тесі бүған а сүйектен 0 ,5 —0 ,8 см ж оғары ж ерде. жүктеу/скачать 28,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|