Үйқы безінің өзектері
Ү йқы безінің өзегі, бездің басы нда — а р тқ ы бетіне там ан ; дене-
сінде — алд ы ң ғы бетіне ж а ң ы н ; ң ү й р ы ғы н д а — ортасы н да ж атад ы .
Өзек, 12-елі іш ек тің том ендейтін бөлігіндегі ү зы н а бойы орналас-
ңан ң ы р ты сқ а дербес озі немесе ж а л п ы өт өзегім ен бірге аш ы л ад ы .
Қ осы м ш а өзек, 12-елі іш е к т ің бүртігінен 3 — 4 мм к е й ін ж ерде
аш ы лады . Е к і өзекте I бел ом ы ртң асы деңгей ін де п р о ек ц и я л ан ад ы .
Н егізгі ө зектің сағасы
II
бел о м ы р тқ а т үсы н д а орн аласады .
Үйқы безінің артерия ж әне веналары
Ү йқы безінің ң ан д ан д ы р ы л у ы к елесі ар т ер и я л а р ар ң ы л ы ж ү-
реді:
1) к ө к бауы р ар тер и ясы ;
2) ж а л п ы бауыр артери ясы ;
Клиникалық анатомия
547
3) ж оғарғы ш аж ы р ң ай ар тер и ясы .
Үйңы бездің басы ж о ғар ғы ж ән е төм енгі ұ й ң ы без — 12-елі іш ек
артериялары нан, денесі мен қ ұ й р ы ғы к ө к бауы р ар тер и ясы н ы ң
тармаңтарынан ңоректенеді.
Үйңы без нервтенуі с и м п а т и к ал ы қ ж ән е кезбе н ервтер а р ң ы л ы ,
симпатикалың ком понент, ү л к ен ж ән е к іш і ң ұ р са қ т ы қ н ервтің
тармаңтары ар қ ы л ы ж ү р ед і. Ү йқы безін нервтендіруге қ ү р с ақ өрі-
мінен басңа — бауы р өрім і, ш а ж ы р ң ай ар ал ы ң өрім , к ө к бауы р өрі-
мі мен бүйрек өрім дері де ң аты н асад ы .
Сондыңтан, ү й қ ы без өрім і (аорталы ң ө р ім ін ің бір бөлігі) реф-
лексогенді айм аң болады . О ны ң тітір к ен у і естен тан у ға (ш окңа)
әкелуі м үм кін.
Кезбе нерв тар м аң тар ы , ң үрсаң орім ін дегі тү й ін д ер ар қ ы л ы
ұйңы безіне енеді. Көбінесе, сол ж а ң т а ғы кезбе нерв ң аты н асад ы .
Оң жаң кезбе нерв, ү й қ ы безіне си р ек та р м а қ т ар ж ібереді.
Үйңы безін р езек ц и я л ау д ан к е й ін , н ау ң аста ас ж ү р у ж олы -
ның —асқазан мен іш ек тер д ің тонусы төмендеп: қү су , м етеоризм
және газ ж үрм еу си яң ты п ато л о ги яға ү ш ы р ай д ы .
|