Т. Н. Ер ме ко ва, Д. Ж. Рыс құл бек, Р. Н. Мұ на саева 10 ар ма н

206
бір ге бас сау ға лап, үй ін тас та ма ға ны ның се бе бін би бы лай 
тү сін дір ген екен: «Биыл ша ңы ра ғы ма қар лы ғаш ұя сал-
ған екен. Ба ла пан да ры қа нат тан ған ша үйім ді бұз бай ын деп 
шеш тім. Жау жа ға дан ал ды екен деп ұя сын бұ зып, ба ла пан-
да рын шы рыл дат қым кел ме ді. Сен дер дің де үй ле рің ді ой ран 
етіп, ба ла-ша ға ла рың ды шы рыл дат са, өз де рі ңе жақ сы бо лар 
ма еді?»
Тө ле би дің жа уа бын ес ті ген жоң ғар қон тай шы сы Тө ле 
би ді әулие деп та нып, әс ке рі не би ша ңы ра ғы на да, ол отыр ған 
ау ыл ға да шап пау ын бұй ыра ды. Со дан бе рі Тө ле би «Қар лы-
ғаш әу лие» ата нып кет кен екен.
(«Қазақтың би-шешендері» жинағынан)
 Төл сөздің тыныс белгілері
1. Төл сөз екі түрлі қолданылады: бірі – төл сөзді мәтін ішінде бөл­
мей, азатжолсыз қолдану, екіншісі – төл сөзді азатжолмен бө ліп 
тастау. Бірінші жағдайда төл сөз тырнақ ша ға алы нады, екін шіде 
сызықша арқылы жазылады: 
Әкей оқта­тек те күбірлеп сөйлеп 
қояды: «Ол менің ротамда сержант қана еді» (А.С.Пушкин). 
Біреу жүгіріп келіп:
– Асан үйінде ме екен? – деді (С.Мұқанов).
2. Ав тор сө зі төл сөз ден кей ін кел ген де, төл сөз тыр нақ ша ға алы на­
ды (не ме се ал ды на сы зық ша қойылып, жаңа жолдан жазыла ды), 
төл сөз ден соң үтір (леп не сұ рау бел гі сі, көп нүк те) жә не сы зық ша 
қой ыла ды: 
«Бұл кім болды екен, әлде...» – деп ойлады ұста.
– Жазыла ма өзі? Емдесе қайтеді? – деді Абай (М.Әуезов).
3. Ав тор сө зі төл сөз ден бұ рын кел се, одан кей ін қос нүк те қой ылып, 
төл сөз тыр нақ ша ға алы на ды (не ме се ал ды на сы зық ша қойылып, 
жаңа жолдан жазыла ды): 
Шелегін босағаға қойып, сырт қа шыққан 
Айбаланың ойлағаны: «Иә, қуанатын жөні бар» (С.Мұ қанов). 
Мейрам қол алысып, орыс салтынша өзін таныстырды:
– Мейрам Омарович Омаров (Ғ.Мұстафин).

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: